موسیقی ما - آلبوم «شبگرد کولیِ باد» تازه‌ترین اثر سهراب پورناظری روز یکشنبه چهارم تیرماه با حضور سهراب پورناظری و صدرالدین حسین‌خانی – تهیه‌کننده آلبوم و مدیر انتشارات ایران‌گام - در تالار وحدت رونمایی شد. این آلبومِ بداهه که شامل دونوازی تنبور و دودوک است در مقام اصفهان و دستگاه نوا با استفاده از فضاهای موسیقی تنبور و موسیقی ارمنی شکل گرفته که پورناظری خود در این اثر تنبور نواخته و «روبیک آروسیان» نوازندگی دودوک آن را بر عهده داشته است.

در این نشست خبری، سهراب پورناظری به ارائه چند نکته پیرامون مسائل روز موسیقی از جمله مشکلات پیرامون خانه موسیقی پرداخت و از موسیقی به عنوان یکی از ضعیف‌ترین و ضربه‌پذیرترین نهادها یاد کرد: «همه می‌دانیم که اوضاع نهادهای صنفی در مملکت ما چگونه است و خانه موسیقی هم به عنوان یک نهاد صنفی طبیعتاً با شکل متعالی خود فاصله دارد. من عضو خانه موسیقی نیستم اما حدود سه سال است که در آنجا به عنوان مشاور در شورای مشورتی در کنار همایون شجریان، تهمورس پورناظری و علیرضا قربانی فعالیت می‌کنم و تا آنجا که می‌دانم خِرد جمعی به ما می‌گوید اگر ضعفی در کل صنف موسیقی وجود دارد، باید تا جایی که امکان دارد در فضای داخل موسیقی حل و فصل شود؛ نه اینکه فضایی شکل گیرد که مورد سوءاستفاده افرادی واقع شود که به موسیقی هیچ خدمتی نکرده و فقط خواسته‌اند موسیقی مهجور بماند. چراکه این روزها نهادهایی از اختلاف بین موزیسین‌ها حمایت می‌کنند که هرگز دلی برای فرهنگ این مملک نسوزانده‌اند. به همین دلیل شرایط حکم می‌کرد اختلافات در داخل خود خانه موسیقی حل و فصل شود.»

پورناظری با اشاره به انتقادات وارده به خانه موسیقی گفت: «روزی که انتشار این آلبوم به مشکل خورده بود، برای اولین‌بار به خانه موسیقی رفتم و به حمیدرضا نوربخش گفتم که شما یک بار هم ما را یاد نکردید و از مشکلات ما نپرسیدید و تمام آنچه این روزها درباره خانه موسیقی گفته می‌شود را با نوربخش مطرح کردم. اگر جواب قانع‌کننده‌ای نمی‌شنیدم، شاید اکنون رویه دیگری در پیش داشتم. مسیری که برخی از اهالی موسیقی انتخاب کرده‌اند، مسیر درستی نیست. یک عده از این مخالف‌ها مسئولین پیشین خانه موسیقی هستند که خود آنها باید جوابگو باشند که چند درصد از این مشکلات متوجه خودشان است؟»

او ادامه داد: «این جلسه‌های نقد خانه موسیقی با سوءبرداشت‌های سیاسی برگزار شده و اتفاقاً دودش هم به چشم موسیقی رفته است. باور کنید اگر در آن لحظه‌ای که جواب سؤالاتم را از آقای نوربخش گرفتم، قانع‌ نمی‌شدم، شاید الان من هم جزو معترضان خانه موسیقی بودم. البته بماند برخی از دوستانی که در مورد عملکرد خانه موسیقی اعتراضاتی داشتند، خود دارای مناصب دولتی بودند که این موضوع به خودی خود قابل بررسی است.»
 

• ماجرای «شبگرد کولی» و نامه انتقادآمیز به پیروز ارجمند

این نوازنده تنبور درباره مشکلات و نحوه شکل‌گیری آلبوم «شبگرد کولی باد» در سال‌های اخیر توضیح داد: «سال گذشته نامه‌ای خطاب به پیروز ارجمند، مدیرکل وقت دفتر موسیقی وزارت ارشاد نوشتم که خیلی‌ها برای محتوای آن از من انتقاد کردند. در حالی که یکی از مشکلات من با آقای ارجمند در این نامه اتفاقی بود که برای آلبوم «شبگرد کولی باد» افتاده بود. سال 89 بود که به همراه گروه تنبور شمس قرار بود با علیرضا قربانی کنسرتی را در امریکا برگزار کنیم که روز پیش از پرواز متوجه شدیم برای برادرم تهمورس مشکلی به وجود آمده و او نمی‌تواند ما را در این سفر همراهی کند. به همین دلیل من و آقای قربانی برای اجرای این برنامه به امریکا رفتیم و آنجا نوارنده‌ای (روبیک آروسیان) را برای برگزاری این کنسرت به ما معرفی کردند. من از نحوه دودوک زدن او خیلی خوشم آمد و چون کل رپرتوآر برنامه به دلیل عدم حضور تهمورس تغییر کرده بود، از آقای آروسیان خواستم که در آن برنامه با یکدیگر دونوازی بداهه داشته باشیم و آقای قربانی هم به عنوان خواننده حضور داشته باشد. بعد از آن، این نوازنده دودوک به استودیو آمد و ظرف چهار ساعت این آلبوم دونوازی را که صدرصد آن بداهه‌نوازی بود، ضبط کردیم.»

او ادامه داد: «ما این قطعه را در ایران میکس می‌کردیم که چند نسخه از آن را به هنرجویان خود دادم تا روی آن تمرینی داشته باشند که یک روز به من اطلاع دادند این کار -که هنوز منتشر نشده بود- روی یکی از سریال‌های تلویزیون پخش شده است. من این موضوع را باور نکردم تا وقتی که این اثر را از تلویزیون شنیدم! واقعاً نمی‌دانم به چه نحوی آن موسیقی -که برای آلبوم در نظر گرفته بودیم- در این تله‌فیلم پخش شد و جالب‌تر اینکه آهنگساز این تله‌فیلم نیز آقای پیروز ارجمند بود! به همین دلیل متأسفانه این شکاف از آن زمان بین من و آقای ارجمند به وجود آمد. آقای ارجمند البته منکر این قضیه شد و گفت من آنجا فقط به عنوان دستیار آهنگساز حضور داشته‌ام. به‌هرحال سکوت کردم تا اینکه ایشان از طرف آقای مرادخانی به عنوان کاندید مدیرکلی دفتر موسیقی مطرح شد. این موضوع را با آقای مرادخانی مطرح کردم و حدود دو، سه ماهی هم حکم ایشان به تعلیق درآمد اما آقای نوربخش از من خواست تا از حقم کوتاه بیایم و من هم چون دیدم به صلاح جمع است، از حق خود گذشتم.»

پورناظری ادامه داد: «من این صحبت‌ها را برای احقاق حقوق خودم نمی‌گویم. حتی در نامه‌ای که خطابم به آقای ارجمند بود، قصدی برای توهین نداشتم؛ اما متأسفانه غیر از موردی که برای من پیش آمد، اتفاقات دیگری افتاد که اصلاً انتظار آن را نداشتم و بعد از این اقدامات بود که دیدم سکوت دیگر جایز نیست و آن نامه را نوشتم و منتشر کردم. به‌هرحال وقتی کسی چنین سبقه‌ای دارد، باید این مرزها را رعایت کند. امروز هم این موضوع را عنوان کردم که محکوم به خشم بیخود نسبت به پیروز ارجمند نشوم.»
 

• سبک آلبوم «آرایش غلیظ» راک نبود

آهنگساز «آرایش غلیظ» در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره همکاری‌اش با همایون شجریان در این موسیقی فیلم گفت و اینکه آلبوم «آرایش غلیظ» آلبوم مستقل او نبوده و فقط یک موسیقی فیلم است. در واقع ادعایی درباره سبک آن ندارد و آن را هم راک نمی‌داند: «به نظرم در این زمینه یک‌سری سوءتفاهم ایجاد شده؛ چراکه «آرایش غلیظ» یک آلبوم راک نیست و من اگر بخواهم روزی در زمینه موسیقی راک فعالیت کنم، از بهترین‌های این رشته دعوت و قطعه‌ای قابل‌دفاع ارائه می‌کنم. این موسیقی صرفاً یک موسیقی فیلم بوده و برداشت من از تصاویر این فیلم به آن شکل بوده است.»

او در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا «آرایش غلیظ» را یک تجربه موفق می‌داند، گفت: «من از تمام تجربیاتم راضی‌ام؛ حتی تجربیاتی که ممکن است دیگر سراغ‌شان نروم. هیچ‌وقت نخواسته‌ام در کار هنری تأیید اساتید را نسبت به کار خودم بگیرم و در عین حال هم همه می‌دانند که احترام زیادی برای این اساتید قائلم. اصولاً هر تجربه‌ای که بخواهم را انجام می‌دهم و فکر می‌کنم وقتی درباره یک موسیقی تا این حد -از موزیسین حرفه‌ای گرفته تا مخاطب عام- نظر داده می‌شود، حتماً آن موسیقی ویژگی خاصی داشته است. به‌شخصه فکر می‌کنم «آرایش غلیظ» تجربه موفقی بوده است.»
 

• به زودی آلبوم «خداوندگار اسرار» را با همایون شجریان منتشر می‌کنیم

این نوازنده تنبور درباره فضای آلبوم «شبگرد کولی باد» گفت: «در این آلبوم اتفاقی که باید بر اساس بداهه‌نوازی بیفتد، افتاده است؛ به‌خصوص که نوازندگی روبیک آروسیان را خیلی دوست دارم و فکر می‌کنم این آلبوم بتواند سرفصلی برای بداهه‌نوازی تنبور شود. در آلبوم دیگری هم که با عنوان «خداوندگان اسرار» به خوانندگی همایون شجریان منتشر خواهد شد، ریشه‌هایی که دوست‌ دارم را می‌توان شنید. من در اصل نوازنده تنبور، نوازنده کمانچه و آهنگساز در موسیقی ایرانی هستم که هیچ‌وقت نشده لحظه‌ای به سازی که می‌خواهم در کنسرت بزنم، فکر کنم. موضوع بداهه‌نوازی وادی بسیار خطرناکی است.»
 

• نشان ندادن ساز بزرگ‌ترین تهاجم فرهنگی است

نوازنده گروه تنبور شمس با تأکید بر ویژگی‌های هنر ایرانی گفت: «به نظر من ایران از نظر جغرافیایی مهم‌ترین کشور جهان و هنرش هم مهم‌ترین هنر دنیا است. حجم مؤلفه‌هایی که در هنر ایران وجود دارد، با هیچ کجای دنیا قابل مقایسه نیست. حال باید پرسید دولت ما برای موسیقی ایرانی چه کرده است؟»

او ادامه داد: «من به شما قول می‌دهم اگر در تلویزیون بخش موسیقی را به موزیسین‌ها بدهند، دیگر تهاجم فرهنگی در عرصه موسیقی نخواهیم داشت. بزرگ‌ترین تهاجم فرهنگی نشان ندادن ساز از رسانه ملی است که نتیجه آن این بوده که جوانان ما تمام سازهای غربی را می‌شناسند اما اصلاً نمی‌دانند سازهای موسیقی ایرانی چه هستند. مسئولین باید پاسخ‌گو باشند که چرا نشان دادن ادوات موسیقی که برای تعقل و عرفان ساخته شده، از تلویزیون ممنوع است. با این کار متأسفانه غرب نقشه‌اش را به راحتی برای از بین بردن فرهنگ ما اجرا کرده است؛ از نوع لباس پوشیدن ما بگیرید تا غذا و تقریباً تمام وجوه مختلف زندگی ما از فرهنگ غرب تأثیر پذیرفته است. آنقدر موسیقی سطح پایین در همه ژانری از تلویزیون پخش شد که همه از آن فراری شدند. مسئولین موظف‌اند این شاکله‌ها را درست کنند و مطمئن هم باشند که هنرمندان از آن حمایت خواهند کرد.»
 

•  حسین‌خانی: کاهش خرید فیزیکی آثار موسیقی و رواج سایت‌های دانلود رایگان به شدت موسیقی را تهدید می‌کند

صدرالدین حسین‌خانی مدیر مؤسسه ایران‌گام و تهیه‌کننده آلبوم «شبگرد کولی باد» نیز در این نشست خبری گفت: «آثار سهراب پورناظری به دلیل اینکه معمولاً در خارج از کشور تولید و ضبط می‌شود، کارهایی هزینه‌بَر و سنگین بوده‌اند و این کار هم از این قاعده مستثنی نبود؛ اما همه می‌دانند که این‌روزها فروش آثار موسیقایی اصلاً شرایط خوبی ندارد. چرا که دیگر کمتر کسی حاضر به خرید فیزیکی آثار موسیقی است. متأسفانه مردم دیگر عادت کرده‌اند که از سایت‌های رایگان استفاده کنند و این خطری است که شرکت‌های تولید آثار موسیقی را به شدت تهدید می‌کنند. کما اینکه فروش خود ما نسبت به پارسال ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده است. بسیاری از فروشگاه‌های عرضه محصولات موسیقی هم به همین نسبت در حال تغییر شغل هستند و تمامی این‌ها به دلیل فقدان حمایت‌هایی است که باید از طریق دولت و صنف موسیقی صورت پذیرد.»

حسین‌خانی درباره تیراژ این آلبوم گفت: «تیراژ این آلبوم ده هزار نسخه بوده؛ در صورتیکه قابلیت آن بیشتر از این‌ها است اما متأسفانه در این سال‌ها فروش فیزیکی افت کرده است. اینها موضوعات مهمی است که باید بیشتر و بااهمیت‌تر از این حرف‌ها به آن بپردازیم.»