موسیقی ما - فرزین قره‌گزلو با آهنگسازی فیلم‌هایی چون «محاکمه در خیابان» و «رئیس» مسعود کیمیایی بیش از پیش بین مردم در آهنگسازی سینما شناخته شد و با اینکه همکاری‌های موفقی هم با خواننده گان پاپ مثل رضا یزدانی و همچنین روزبه نعت‌اللهی داشته، اما خیلی در این حوزه فعال نبوده است. هرچند که خودش می‌گوید قرار است به زودی اتفاقات متفاوتی در این حوزه رقم بزند.

او همچنین ساخت موسیقی چندین سریال را در کارنامه خود دارد که آخرین آن سریال «پشت بام تهران» با کارگردانی بهرنگ توفیقی و نویسندگی سعید نعمت‌الله بود که سال گذشته از تلویزیون پخش شد و حالا دوباره با همان تیم تولید، سریال «زیر پای مادر» را روی آنتن دارد که برخلاف قبل، فقط موسیقی متن آن را ساخته و آهنگسازی تیتراژ به علیرضا افکاری سپرده شده است. با او درباره دلایل این اتفاق، همکاری‌اش با سعید نعمت‌الله، حواشی مربوط به استفاده از یکی از قطعات یک آهنگساز ایسلندی و همچنین پروژه‌های آینده‌اش صحبت کردیم.
 

• * شما سال گذشته هم با تیم تولید سریال «زیر پای مادر»، همکاری داشتید. این همکاری مجدد به واسطه همان آشنایی بود؟

من در سریال «پشت بام تهران» با این گروه همکاری داشتم که خدا را شکر تجربه موفقی بود و به همین دلیل گروه دوباره خواست با من همکاری کند. البته متأسفانه به دلیل بیماری پدرم که این‌بار خیلی جدی‌تر بود، مجبور شدم به خارج از کشور بروم که گویا به دلیل نبود من، قصد داشتند تصمیمات دیگری برای موسیقی این سریال بگیرند اما وقتی مجدداً به من زنگ زدند، مصادف شد با برگشتم به ایران و در نتیجه این همکاری شکل گرفت.
 

• * منظورتان از تصمیمات جدید، سپردن ساخت موسیقی سریال به آرمان موسی‌پور است؟

بله. بهرنگ توفیقی آقای موسی‌پور را مدنظر گرفته بودند.
 

• * بله، این موضوع رسانه‌ای هم شد. جریانش چه بود؟

آن زمان که ایران نبودم دیدم بهرنگ در اینستاگرامش از همکاری با آقای موسی‌پور نوشته که البته ناراحت هم نشدم. بعد از اینکه به ایران برگشتم، کارگردان مجدداً تماس گرفت و خواست با هم همکاری کنیم. من دلیلش را جویا نشدم اما به بهرنگ توفیقی گفتم مگر قرار نبود آقای موسی‌پور این موسیقی را بسازد؟ که گفت بنا به دلایلی ایشان نتوانستند با ما کار همکاری کنند.
 

• * ساخت موسیقی متن این سریال چقدر زمان برد؟

من خیلی دیر به پروژه پیوستم ولی چون قبلاً با گروه همکاری کرده و با سلیقه‌های هم آشنا بودیم، خیلی سریع پیش رفت. همکاری با این تیم، خصوصاً سعید نعمت‌الله، قِلق‌های خاص خودش را دارد؛ سعید جزء نویسنده‌هایی است که فقط نمی‌نویسد و از موسیقی تا تدوین و صدا را نظارت می‌کند. او سلیقه‌های خاص خودش را دارد و کار کردن با او سخت است. این سریال اجتماعی شخصیتی با نام «خلیل کبابی» دارد که خلق و خوی یک مرد قدیمی ایرانی را دارا است و به همین دلیل موسیقی آن، فضاهای موسیقی ایرانی را می‌طلبید. برای همین تصمیم گرفتیم ساز اصلی در این سریال تار و سه‌تار باشد. البته تار را به تازگی وارد موسیقی این سریال کرده‌ام چون عادت دارم موسیقی را همان اول کار لو ندهم و برای همین سازها را کم‌کم اضافه می‌کنم تا به این ترتیب تا قسمت آخر، موسیقی هنوز حرف تازه‌ای داشته باشد. لازم می‌دانم از بهزاد رواقی (نوازنده تار و سه‌تار) تشکر ویژه‌ای کنم. او زحمت زیادی کشید و به من خیلی کمک کرد.
 

• * تخصص شما فضایی خارج از موسیقی ایرانی است. ساخت این نوع موسیقی برایتان سخت نبود؟

تحصیلات من چیز دیگری است و با موسیقی و دستگاه‌های ایرانی به صورت آکادمیک آشنایی ندارم. اما کار سختی نبود چون به لحاظ حسی خیلی به این فضا نزدیک هستم. برای این کار با نوازنده (بهزاد رواقی) تعامل کردم و در نتیجه او صرفاً نوازندگی نکرد و در پرداخت یک‌سری از فضاها، کمک زیادی به من کرد.
 

• * فکر می‌کنم در ساخت بخش‌هایی از موسیقی این سریال خواسته بودید یک حس نوستالژیک را برای مخاطبان تداعی کنید.

این حس بیشتر به دلیل سازی شبیه ملودیکا به نام پیانیکا (یک ساز روسی) است. این ساز از مادربزرگ ندیده‌ام به ارث رسیده و ابزار بازی من در بچگی بوده است. بعد از مدت‌ها فرصت پیدا کردم که در این سریال به عنوان یکی از سازهای اصلی از آن استفاده کنم که جواب خوبی هم داده و مردم صدایش را دوست داشته‌اند. این صدا را در کارتون‌های قدیمی همچون «بچه‌های کوه آلپ» و «خانواده دکتر ارنست» می‌شنیدیم که به همین دلیل برای ما صدای نوستالژیکی دارد. علاوه بر آن تصمیم داشتم یک جاهایی از سوت هم استفاده کنم. البته اگر به مردم عادی بگویید ممکن است خنده‌شان بگیرند اما سوت هم برای خودش یک ساز است که کار سختی هم به حساب می‌آید. آقای «علیرضا خورشیدفر» سال‌ها پیش در قطعاتی مثل «جمعه» فرهاد مهراد، «از کرخه تا راین» و... سوت زده‌اند. من هم این کار را برای موسیقی‌هایی مثل سریال «عصر پاییزی»، فیلم «زنده به گور» (که برنده تندیس یاس شد) و... انجام داده‌ام.
 

• * از یکی از قطعات «اولافور آرنالدس» هم در این موسیقی استفاده کرده بودید. کمی هم در این‌باره توضیح دهید.

اتفاقا موضوعی بود که خودم هم می‌خواستم درباره آن توضیح دهم. ما دو قطعه در موسیقی متن این سریال داشتیم که لازم است راجع به آن توضیحاتی بدهم. قطعه این هنرمند، قطعه بسیار شناخته شده‌ای است که فضای آن از ابتدا و اصلاً قبل از اینکه من به این پروژه بپیوندم، در ذهن گروه نزدیکی زیادی به این سریال داشت و حتی یک‌سری از سکانس‌ها هم با این موسیقی مونتاژ شده بود. گروه از من خواست برای ساخت موسیقی سریال، این قطعه را هم مدنظر قرار دهم اما وقتی روی آن کار کردم دیدم اگر در آن هر گونه تغییری داده شود، حس‌اش از بین می‌رود. بنابراین از من خواستند این موسیقی را به شکل دیگری استفاده کنم که برای یک تعداد از دوستان سوتفاهم ایجاد کرد و به من گفتند از موسیقی فلان آهنگساز استفاده کرده‌اید. من امکان توضیح این ماجرا در تیتراژمان نداشتم و جایی هم نتوانستم بگویم که گروه این درخواست را از من داشته‌اند و در چند سکانس مجبور به استفاده از آن شده‌ام. البته عین آن را اجرا نکرده‌ام و با تغییراتی آن را اجرای مجدد کرده‌ایم.
 

• * تیتراژ سریال را علیرضا افکاری ساخته است. چرا پیشنهاد ساخت آن به  شما داده نشد؟

صحبت تیتراژ از اواسط کار من روی موسیقی متن مطرح شد. من در سریال «پشت بام تهران» و خیلی از سریال‌های دیگر، کارهای باکلام هم کار کرده‌ام. ولی برای این سریال واقعاً وقت نبود. البته از ابتدا قرار نبود علی زندوکیلی تیتراژ سریال «زیرپای مادر» را بخواند و صحبت‌هایی با علیرضا قربانی شده بود ولی گویا ایشان ایران نبودند و این همکاری شکل نگرفت. من با وجود محدودیت زمانی، ملودی اولیه‌ای ساخته بودم که همه این کارها در جهت اجرا توسط آقای قربانی بود. اما چون این اتفاق نیفتاد، من ماندم و یک هفته زمان به پخش و کارهای زیادی که باقی مانده بود. طبیعتاً نمی‌توانستم از صفر به آقای زندوکیلی فکر کنم. بنابراین ماجرا را به تیم دیگری سپردیم. علیرضا افکاری و علی زندوکیلی حرفه‌ای هستند و کارنامه درخشانی دارند و خدا را شکر هم کار خوبی تولید کرده‌اند که مردم آن را دوست داشتند.
 

• * علیرضا قربانی انتخاب شما بود؟

کل گروه روی اجرای تیتراژ توسط ایشان متفق‌القول بودند. حتی یک تیم ترانه (میثم یوسفی و حسین غیاثی) در نظر گرفته بودند اما زمانی که متوجه شدیم امکان همکاری وجود ندارد، فرصت این را نداشتم که دوباره همه کارهای تیتراژ را از صفر شروع کنم. البته من آهنگساز سینما هستم و موسیقی متن برایم مهم‌تر است و اگر به برنامه‌ریزی‌هایم لطمه‌ای وارد شود، ترجیح می‌دهم کار موسیقی متن را خودم انجام دهم و تیتراژ را به هنرمند دیگری بسپارم. تا جایی که اجبار وجود نداشته باشد، ترجیح می‌دهم خودم آهنگسازی تیتراژ را هم انجام دهم. یک‌سری تعاملات صورت گرفت و در نتیجه توانستیم موسیقی تیتراژ را به حال و هوای موسیقی متن شبیه کنیم که کار خیلی خوبی هم از آب درآمد. ولی در خیلی از کارها، تیتراژ هیچ ربطی به موسیقی متن ندارد و این یک ضعف بزرگ است.
 

• * پس برای یک‌دست شدن موسیقی، شما با علیرضا افکاری تعامل داشتید؟

به شکل مستقیم و غیرمستقیم یا از طریق آقای توفیقی این تعامل وجود داشت و خدا را شکر کار یک‌دست شد.
 

• * همانطور که اشاره کردید، شما بیشتر آهنگساز متن و سینما هستید، همین موضوع دلیل کم‌کاری شما با خواننده‌ها است؟

دغدغه من سینما است و کار کردن با خواننده‌های مطرح، زمان خاص خودش را می‌طلبد. شرایط کار با خواننده‌ها در اطراف من خیلی وجود ندارد چون این روند را سالم نمی‌دانم و البته من هم خیلی دنبالش نبوده‌ام. کارهای باکلامی هم که انجام داده‌ام هرگز براساس سیاست‌های موجود در این حوزه نبوده و هیچ‌وقت سراغ کسی نرفته‌ام. من از این کارها بلد نیستم و خیلی هم کار باکلام انجام نمی‌دهم. اما امسال قرار است اتفاقات خوبی در این زمینه بیفتد. این روزها فکر می‌کنم بهتر است که بیشتر وارد فضای کارهای باکلام شوم. نه به دلیل اینکه من خیلی متفاوت هستم ولی در شرایطی که کارها، راکد و یکسان هستند، فکر می‌کنم وقتش رسیده که من هم اگر می‌توانم کار متفاوتی انجام دهم. البته به نظرم سلیقه مردم هم کمی متفاوت شده است. قرار است هم در قالب آلبوم و هم تک‌ترک کارهای به شدت متفاوتی در حوزه پاپ، تلفیقی، پاپ سنتی و حتی راک انجام دهم. کلاً دلیل کم‌کاری‌ام حواشی ناسالمی است که من اهلش نیستم.
 

• * در گذشته همکاری‌های جسته و گریخته‌ای هم با رضا یزدانی داشته‌اید. این همکاری ادامه خواهد داشت؟

همکاری‌های موفقی با رضا یزدانی داشته‌ایم که انصافاً هم مورد توجه قرار گرفته است. چند وقت پیش صحبت‌هایی برای تیتراژ یک فیلم سینمایی شد که فعلاً در حد صحبت است. فکر می‌کنم اتفاق‌های خوبی با رضا می‌افتد چون متفاوت است و همیشه دوست دارد خاص کار کند.
 

• * با اینکه می‌گویید آهنگساز سینمایی هستید اما فکر می‌کنم این اواخر در حوزه سینما هم خیلی پرکار نبوده‌اید.

این مدت مشغول کار روی فیلم‌های سینمایی غیر ایرانی بودم. من همیشه علاقه‌مند به حضور در سینمای خارج از کشور بوده‌ام و در این مدت هم روی یک انیمیشن فرانسوی و دو فیلم خارجی کار کرده‌ام که یکی از آنها تمام شده و یکی هم در حال انجام است.
 

• * پروژه‌های دیگری هم در دست دارید؟

قرار است در دو فیلم سینمایی از سیاوش اسعدی حضور داشته باشم؛ یکی «در خونگاه» که چند هفته دیگر کلید می‌خورد و برای جشنواره فیلم فجر اکران خواهند شد و دیگری فیلم «سال تحویل». علاوه بر آن در صددم دو مجموعه راهم منتشر کنم که یکی موسیقی فیلم‌هایی است که تا امروز ساخته‌ام مثل «رئیس» و «محاکمه در خیابان» مسعود کیمیایی و پروژه دیگر هم موسیقی سریال‌هایم است؛ خصوصاً سریال «پشت بام تهران» و «زیر پای مادر» که از طرف مردم درخواست زیادی برای انتشار آنها داشته‌ام.
در آخر هم می‌خواهم از تک‌تک عوامل سریال، خصوصاً بهزار رواقی، علی جعفری‌پویان و آرش صمیمی (نوازنده باس فلوت و فلوت و نی) تشکر ویژه کنم.