موسیقی ما - گروه خورشید سیاه «اولین و تنها گروه حامی محیط زیست»، با آهنگ‌هایی درزمینهٔ مشکلات محیط زیستی و خشونت علیه حیوانات، نخستین آلبوم خود به نام «خرس سیاه بلوچی» را منتشر کرد. با طاهر علیرمضانی سرپرست و نوازنده گیتار باس و جهانگیر‌‌ رها خواننده، ترانه سرا، آهنگساز این گروه هم صحبت شدیم تا موسیقی و کلام «آلبوم خرس سیاه بلوچی» را مورد بحث قرار دهیم.
 

• - اعضا و نوازنده‌های گروه برای این آلبوم و در کل کارهای گروه چه کسانی هستند؟

علیرمضانی: سرپرست گروه و نوازنده گیتار باس، جهانگیر ر‌ها: ترانه سرا، آهنگساز و خواننده، آرش اسلامی: گیتار الکتریک. در آلبوم خرس سیاه بلوچی صلاح الدین کرد درامر گروه بود که به استرالیا رفت. در حال حاضر علی فرهنمند درامر این گروه است.
 

• - به نظر می‌آید آهنگ خرس سیاه بلوچی در برگیرنده تمام مفاهیم آلبوم است یا حداقل خلاصه‌ای از کلامی که در آلبوم مد نطر داشتید.

ر‌ها: این آهنگ اولین قطعه‌ای است که گروه ارائه داده و شاید بتوان گفت مانیفست مد نظر گروه در آن تبلور دارد. دیدگاه کلی گروه در این ترانه مست‌تر است.
 

• - به این نقطه که می‌رسیم کم کم به لایه‌های عمیق‌تر ورود می‌یابیم. مخاطب عامی که موزیک توانایی جذبش را دارد حالا با سخنی اجتماعی روبه روست که شاید بتواند بودن نوع بشر (تفکر شوپنهاور) را به بودن نوع موجود پیوند بزند. البته هر کس می‌تواند برداشت خاص خود را داشته باشد.

ر‌ها: به آنجا می‌رسیم که می‌گوید: «بهزیستی از کدوم وره». یعنی زندگی بهتر کدام است و برای رسیدن به آن از کدام طرف رفت. ترافیک بقا بحث تنازع برای بقا را مطرح می‌کند. کی از همه دو زیست تره... اشاره دارد به آنهایی که می‌توانند ریا کار باشند ودو پهلو زندگی کنند. مفاهیم وسیع عستند و هر کس به سهم خود می‌تواند چیزی از آن‌ها برداشت کند. البته ما فکر نمی‌کنیم که مخاطب حتما باید همه آن مفاهیم را دریابد. هر جمله و منطقه‌ای از این کار در واقع کلید واژه‌ای است که معانی عمیقی دارد. مثلا دوزیست در ادبیات سیاسی به کسانی اشاره دارد که هم در ایران زندگی می‌کنند و هم مثلا شهروند امریکایی محسوب می‌شوند. در مفهوم زیست محیطی هم اشاره به موجودی دارد که هم در آب زندگی می‌کند و هم در خشکی. در بعد اجتماعی هم اشاره به افرادی دارد که در خانه و روابط شخصی در مقایسه با اجتماع رفتار متفاوتی دارند. عبارت آخرین درنا حکایت از ماجرایی واقعی دارد. صحبت بر سر درنایی است که سال هاست به تنهایی در حال مهاجرت است. تنها می‌آید و تنها می‌رود. ستاره دریایی و مرجان و یوزپلنگ آسیایی هم موجوداتی هستند که واقعا در حال انقراض هستند. آرتیمیا در دریاچه ارومیه که البته تنها گونه موجود در دنیا هست هم با خطر جدی مواجه است. کی، کی، کجا و استفاده از عبارت عمیق زرد، سرخ، سفید، سیاه که درقسمت پایانی شعر خرس سیاه بلوچی آمده به نژادهای مختلف انسانی اشاره می‌کند. در آخرین عبارت هم با عنوان یا... یا... و یا مواجه می‌شوی. این یا‌ها می‌تواند توسط مخاطب با گزینش واژگانی تکمیل شود.
 

• - در این کار با «بیت»‌های بسیار ساده دوتایی مواجهیم که درک موسیقی را ساده‌تر می‌کند...

علیرمضانی: سعی ما این است تا حد ممکن می‌نیمال کار کنیم تا در هر شرایطی امکان اجرا کار وجود داشته باشد. البته اگر لازم باشد به سراغ پیچیدگی‌ها هم خواهیم رفت. در هر حال کار ما همواره کلام محور است. از زرف دیگر استفاده از موسیقی ساده‌تر فهم موسیقی را برای شنونده آسان‌تر می‌کند. البته ملودی‌ها در این آلبوم پیچیدگی دارند اما هامونی‌های زیر کار ساده‌اند و شاید تا انتهای کار از یک سیکل آکورد ساده استفاده کرده باشیم ولی‌‌ همان کار می‌تواند با هزار ملودی دیگر اجرا شود.قطعه‌ای به نام بگذریم در آلبوم به شکار شدن محیط‌بان اشاره می‌کند. چون این شکار‌بان‌ها به صورت قراردادی فعال بودند اجازه حمل اسلحه هم نداشتند. شما با پیش زمینه قبلی این کار را ارائه دادید؟ برقراری پیوند بین محیط زیست و اثر هنری در مقوله موسیقی.ر‌ها: شکار محیط‌بان موضوعی است که خیلی پیش از این اتفاق افتاده بود. جالب است بدانید ایران کمترین تعداد محیط‌بان را به نسبت وسعت جغرافیایی در جهان دارد و بیشترین تعداد کشته شدگان محیط بانی در سراسر جهان نیز مربوط به ایران است. این آمار توسط سازمان محیط زیست مورد تایید قرار گرفته. تعداد زخمی‌های فراوانی که چشم، دست و یا اعضای دیگر خود را از دست داده‌اند. این موضوع بسیار وحشتناکی است. البته این مورد به تازگی رسانه‌ای شده در حالی که سابقه آن به سال‌ها قبل باز می‌گردد.

 

• - به نظر خودتان پیچیدگی ملودی‌ها به خاطر پیچیدگی ترانه‌ها بود. از آنجایی که ترانه‌های شما نمی‌توانست در چارچوبی خاص قرار گیرد به این کار دست زدید یا علت دیگری در بین بود؟ به نظر می‌رسد برخی از تغییرات صرفا به خاطر این است که می‌خواهید شعر بتواند خوانده شود و این خواست محتاج این تغییرات است...

ر‌ها: اینکه ملودی‌ها پیچیده‌اند یا نه را نمی‌دانم. البته در مقایسه با روند معمول این حرف را قبول دارم اما به نظر من کلام خیلی راحت دارد حرف خود را می‌زند و به صورت دیگری قابل مطرح کردن نیست.
 

• - با این حال وقتی کار آغاز می‌شود من شنونده نمی‌توانم تشخیص دهم قرار است پایان بندی به چه صورتی باشد.

ر‌ها: قطعا کلام ما را جلو می‌برد. هرچند کلام و آهنگ با هم ساخته می‌شوند اما باز هم اولویت با کلام است.
علیرمضانی: همراه سی دی دفترچه‌ای به دو زبان کلیه شعر‌ها را ترجمه کرده. ما مجبور بودیم دو تا کار را برای چاپ انتخاب کنیم. شعر دریاچه به این خاطر انتخاب شد که یک موضوع خاص و ملی است. خرس سیاه هم پایه گروه ما بود.
 

• - با توجه به پاسخی که به سوال بالا دادید و با توجه به اینکه بار طنز در شعر دریاچه بسیار بالاست می‌توانیم نتیجه بگیریم هرچه موضوع جدی‌تر باشد طنز را بیشتر می‌کنید؟

ر‌ها: نه اینطور نیست.
 

• یعنی قبول ندارید بیشترین بار طنازی را در این کار شنیدیم؟

ر‌ها: البته قبول دارم. این اتفاق افتاده. ممکن بود تلخ هم باشد. اینگونه نیست که هر چه حاد‌تر باشد طنزش بیشتر هست اما این را قبول دارم که اگر موضوعی حاد باشد برای عموی کردنش باید با ابزار طنز پیش بروید.
 

• - طنز انتقاد را در ‌‌نهایت به کجا می‌برد؟

علیرمضانی: گروه ما با نگاه انتقادی به مسائل اجتماعی و محیط زیستی می‌پردازد. ما مسائل اجتماعی را از مشکلات محیط زیستی جدا نمی‌دانیم. نباید گمان کنیم یک مشکل محیط زیستی فقط محیط زیستی است. کسی که می‌خواهد محیط زیستی حرف بزند مجبور است اجتماعی حرف بزند چون این یک دغدغه تخصصی است.
ر‌ها: سخن بر سر فرهنگ غلطی است که تا آن‌ها را داشته باشیم بقیه مشکلات هم وجود دارد و بنابراین باید از آن‌ها انتقاد کرد. چه در میان ما چهار نفر چه در بین چندین میلیون نفر. اما چون فضای کار ما در بخش زیست محیطی بیشتر است ممکن است این حرف به صورت مستقل دیده نشود.
 

• - گریه کودک در ابتدا و در متن موسیقی خرس قطبی سمیرم چه حرفی دارد؟

ر‌ها: این گریه کوک نیست. گریه خود بچه خرس هاست. البته آن هم یک کودک است.
علیرمضانی: دلم می‌خواهد این نکته را بگویم. ما در این کار خشونت علیه حیوان‌ها را محکوم کرده‌ایم. وقتی در یک جامعه خشونت علیه حیوان‌ها وجود نداشته باشد در مورد انسان‌ها اصلا وجود نخواهد داشت. بهتر است که گریه کودک هم شنیده شود. حتی اگر دقت کنید خواهید دید در این ترانه به خشونت علیه انسان‌ها هم اشاره شده است. در خصوص تصویر سازی هم به نظر من نمی‌کشیم تصویر سازی بیشتری دارد. البته هر دو این قطعه‌ها حجم تصویرسازیشان زیاد است. در قسمتی که بعد از خرس قطبی سمیرم ملودی اجرا می‌شود، آن ملودی دقیقا نت گریه توله خرس هاست. در انتهای کار که خشن می‌شود حس نوازنده گیتار الکتریک دارد غم را انتقال می‌دهد.

 موزیک ویدئویی از این گروه که برای بازگرداندن دختران دانش آموز نیجریه‌ای، که توسط گروه بوکو حرام ربوده شده‌اند ساخته شده است. را اینجا ببنید