موسیقی ما – خبر برگزاری کنسرت گروه «جیپسی کینگز» در ایران توسط دکتر «پیروز ارجمند» بازتاب زیادی داشت. ریاست دفتر موسیقی ارشاد در آن گفتگو زمان برگزاری این کنسرت یعنی 26 تا 30 اردیبهشت را نه تایید و نه تکذیب کرد. نقد و نظرات درباره کنسرت جیپسی کینگز از همان روز شروع شد. در این گزارش که پیش روی شما قرار دارد سعی کرده ایم بخش های مختلف پازل جیپسی کینگز را کنار هم قرار دهیم تا شاید به نتیجه واضحی از این خبر و اتفاق دست پیدا کنیم:

 

• * آخرین اظهارنظر ارجمند: جز کارلوس همه هستند

پیروز ارجمند در گفت و گو با موسیقی ما درباره شایعات مربوط به جعلی بودن گروه جیپسی کینگز که قرار است در ایران روی صحنه برود، گفت: « یکی از شروطی که ما قرار دادیم این بود که باید اطلاعات جیپسی کینگز فمیلی بیاید. یکی از اطلاعات، ویدئویی است که تمامی اعضای گروه جیپسی کینگز این گروه (جیپسی کینگز فمیلی) را به عنوان گروه خودشان می دانند. این ویدئو موجود است و ارائه خواهیم کرد. بر خلاف آنچه که در رسانه ها بروز پیدا کرده مبنی بر اینکه این گروه جعلی است. معیار ما آن چیزی است که گروه جیپسی کینگز اصلی معرفی می کند و می گوید این گروه از خود ما است. در این لیستی که ما داریم، یازده نفر اعضای این گروه هستند. اگر اشتباه نکنم به غیر از خود آقای کارلوس، بقیه همه در این گروه حضور دارند. رپرتواری هم که آنها ارائه کرده اند همان رپرتوار گروه جیپسی کینگز است. با این شرایط و اینکه در سالن کوچکتری بتواند برگزار شود و تهیه کننده هم حمایت کند، ما موافقت کردیم. ما منتظر نظر نهایی اماکن هستیم. برنامه در ابتدا قرار بود که 26 تا 30 اردیبهشت برگزار شود.»

با این وصف شاید بد نباشد کمی به عقب برگردیم و دوباره ادامه صحبت های ارجمند را بخوانیم.

 

• *یک ماه قبل؛ یک مصاحبه همه چیز را تغییر داد

 درست زمانی که روزنامه «شرق» به تاریخ 19 اردیبهشت گفتگویی از این گروه با تیتر «ایرانیان در شادی جهان سهیم اند» منتشر کرد و در لید آن مصاحبه روی این موضوع تاکید شد که جیپسی کینگز قصد سفر به ایران را ندارد. انتشار این مصاحبه جنجال های زیادی به پا کرد و حتی خیلی ها در فضای مجازی، پیروز ارجمند را دروغگو قلمداد کردند. مصاحبه روزنامه شرق با جیپسی کینگز، با همین مضمون و سوالات در تاریخ 25 تیر 1391 چاپ شده بود. تنها تفاوت مصاحبه 19 اردیبهشت شرق هم این بود که در سوال اول پرسیده می شود که آیا برگزاری کنسرت در ایران را تایید می کنید؟ در پاسخ هم جواب منفی را می خوانیم. کپی بودن سایر سوالات و جواب ها از مصاحبه 25 تیر 1391 همین روزنامه با جیپسی کینگز باعث تردید بیشتر شد.

 

• *23 اردیبهشت؛ طرح نام جیپسی کینگز فمیلی؛ برای اولین بار

اما در تاریخ 23 اردیبهشت ماه دکتر پیروز ارجمند در گفتگو با خبرگزاری «ایسنا» و در واکنش به همان مصاحبه روزنامه شرق، نکته جالبی را برای اولین بار اعلام کرد. او گفت: دو گروه موسیقی وجود دارد که نام یکی از آن‌ها «جیپسی‌کینگز» و نام دیگری «جیپسی‌کینگز فامیلی» است. بعد از فوت تعدادی از اعضای گروه «جیپسی‌کینگز» این گروه تجزیه شد و یک گروه دیگر هم به نام «جیپسی‌کینگز فامیلی» ایجاد شد که در واقع فرزندان آن‌ها همراه سه نفر از اعضای قدیمی گروه، آن را اداره می‌کنند. رسانه‌ای که خبر تکذیب این کنسرت را منتشر کرد، با گروه «جیپسی‌کینگز» گفت‌وگو کرده بود. در صورتی که قرار است گروه «جیپسی‌کینگز فامیلی» به ایران بیاید که قطعات‌شان برای مردم ایران آشنا و مورد علاقه‌ی آن‌ها است.»

 

• *27 اردیبهشت؛ تکذیب...

در تاریخ 27 اردیبهشت روزنامه شرق گفتگوی کوتاهی با «میشل کروپل»، مسئول ارتباط با رسانه های گروهی جیپسی کینگز، را منتشر کرد. او هم خبر حضور این گروه در ایران را تکذیب کرده بود.

 

• *28 اردیبهشت

خبرگزاری «تسنیم» در واکنش به صحبت های ارجمند و میشل کروپل، یک مطلب انتقادی تند با عنوان «این جیپسی قلابی است» را روز 28 اردیبهشت منتشر کرد. 48 ساعت بعد روزنامه «صبا» هم مطلب مفصلی را در صفحه موسیقی خود قرار داد که یکی از بخش های آن صحبت با «معین فرزاد»، مدیر شرکت نوفه، بود. این شرکت در مصاحبه اول ارجمند به عنوان برگزارکننده کنسرت جیپسی کینگز معرفی شد. فرزاد در آن مصاحبه گفت:« آقای ارجمند بسیار با ما همکاری کرد و مجوز‌‌های مربوط به وزارت ارشاد را اخذ کرده‌ایم. اکنون در حال نامه‌نگاری با پلیس امنیت، دایره اماکن ناجا هستیم تا مجوز این نهاد را نیز کسب کنیم و پس از آن، نسبت به فروش بلیت اقدام کنیم. البته خبرهای خوبی در این زمینه به ما رسیده است و به زودی فروش بلیت‌های این کنسرت در سایت‌‌های اینترنتی آغاز می‌شود. ما تالار بزرگ وزارت کشور را از 26 لغایت 30اردیبهشت رزرو کرده بودیم اما حالا که پروسه گرفتن مجوز طول کشیده، مکان برگزاری کنسرت را به استادیوم 12هزار نفری آزادی، تغییر می‌دهیم و در این صورت، این گروه دو شب در ایران برنامه اجرا می‌کنند. شرکت «نوفه» تنها برگزار‌کننده کنسرت است و کارهایی از قبیل اخذ مجوز، دریافت ویزاها و هماهنگی‌‌های داخلیی را انجام می‌دهد. سرمایه گذاران این کنسرت در خارج از کشور به سر می‌برند البته تمام مدارک آن‌ها به رویت پیروز ارجمند، مدیر کل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رسیده اسست و مورد تایید ایشان است. قرار بود تمام اعضای گروه، در این کنسرت حضور داشته باشند اما اگر این ناهماهنگی‌ها ادامه یابد، امکان دارد نتوانیم پذیرای همه اعضا باشیم. چراکه این‌گونه برنامه‌ها که میهمان خارجی در آن، حضور دارند، نیاز به هماهنگی‌‌های بیشتری دارد.»

 

• *پیروز ارجمند: جیپسی کینگز فمیلی مورد تایید اعضای جیپسی کینگز است

رییس دفتر موسیقی وزارت ارشاد در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار ما اعلام کرد:«حدود شش ماه قبل چند تقاضا از سوی چند شرکت برای برگزاری کنسرت «جیپسی کینگز» ارائه شد. ما این موضوع را به اخذ نامه ای از خود گروه موکول کردیم. اولین تقاضا مربوط به گروه جیپسی کینگز اصلی بود که آن شرکت به دلیل عدم توجیه مالی، منصرف شد. زمانی که شما می خواهید کنسرت برگزار کنید با توجه به پولی که به ارز خارجی باید به گروه پرداخت کنید، آن درخواست در صورتی توجیه اقتصادی پیدا می کرد که آن برنامه در تالاری هشت هزاره نفره برگزار شود. شرکت اول منصرف شد و شرکت دوم گروه «جیپسی کینگز فمیلی» را معرفی کرد و گفتند که دستمزد آنها کمتر است و ما می توانیم ساپورت کنیم. یکی از شروطی که ما قرار دادیم این بود که باید اطلاعات جیپسی کینگز فمیلی بیاید. یکی از اطلاعات، ویدئویی است که تمامی اعضای گروه جیپسی کینگز این گروه (جیپسی کینگز فمیلی) را به عنوان گروه خودشان می دانند. این ویدئو موجود است و ارائه خواهیم کرد. بر خلاف آنچه که در رسانه ها بروز پیدا کرده مبنی بر اینکه این گروه جعلی است. معیار ما آن چیزی است که گروه جیپسی کینگز اصلی معرفی می کند و می گوید این گروه از خود ما است.»

او درباره دلایل اعطای مجوز برگزاری کنسرت این گروه هم گفت:«شاید برای برخی سوال باشد که چرا ما در وزارت ارشاد با برگزاری اولین کنسرت با کلام خارجی موافقت کرده ایم. اشعار و ترانه هایی که استفاده می کنند دور از فرهنگ ما نیست. ضمن اینکه بخشی از فرهنگ ایرانی در جنوب اسپانیا ماندگار شده است. معماری اسلامی جزو میراث ملموس، ماندگار و مانا است. موسیقی جزو میراث معنوی و در گذر است. در ساختمانی که معماری اسلامی دارد نمی توان تغییراتی ایجاد کرد. اما امکان ایجاد این تغییرات در موسیقی وجود دارد. آنچه که الان توسط گروه جیپسی کینگز ارائه می شود به معنای کولی بودن نیست و این تصور که ما می گوییم موسیقی کولی ها، اشتباه است. اگر به موسیقی جنوب اسپانیا نگاه کنیم متوجه می شویم تحریرهای خواننده و حس و حال آثارشان بر مبنای ویژگی هایی است که در فرهنگ ما هم وجود دارد. ما جایی در اسپانیا به نام «کاسِ آسیا» یا «خانه آسیا» داریم که در آنجا مطالعات بسیار زیادی روی این موضوع انجام شده است. لذا زمانی که بخشی از فرهنگ ما توسط دانشمندان مسلمان به اروپا رفته و در رنسانس اروپا تاثیر گذاشته و شکل گرفته و امروزه فرهنگ ما هم با آن مغایرتی ندارد، پس مشکلی برای اجرای آنها در کشور نیست. خصوصا اینکه این گروه مواضع ضد صهیونیستی دارد. بنابراین از نظر ما مشکلی وجود ندارد و بررسی های لازم انجام شده است.»

 

• * مردم یا بلیت می خرند یا نمی خرند

ارجمند همچنین گفت:«خیلی ها می گویند این گروه اصلی نیست و جعلی است. اگر کسی پول بلیت داد و خرید و ما گفته باشیم که برنامه گروه جیپسی کینگز است، می تواند مدعی باشد. ما هم برگزار کننده نیستیم و صرفا حمایت می کنیم. ضمن اینکه اگر وزارت ارشاد در چنین مواردی موضع گیری و اعلام نظر می کند به این دلیل است که برخی از برنامه ها ماهیت ملی و برخی هم ماهیت بین المللی دارد. اگر یک کنسرت خارجی در ایران برگزار شود خوب خواهد بود و اگر برگزار نشود تبعات منفی بیشتری خواهد داشت. کما اینکه در بخش دیپلماتیک می بینید که اگر برای یک دیپلمات اتفاقی رخ دهد تبعات بیشتری نسبت به رخ دادن اتفاقی برای یک شهروند عادی دارد. لذا به این جهت حساسیت ما زیاد است که اگر گروه هایی می خواهند وارد ایران شوند، با موازین ما منطبق باشند. لذا درباره شائبه ای که این روزها پیرامون اجرای جیپسی کینگز ایجاد شده باید بگویم که اولا بلیتی به فروش نرفته، کسی ادعای ویژه ای نداشته و اتفاق خاصی هم رخ نداده است. مردم هم حق انتخاب دارند  یا بلیت می خرند  یا نمی خرند. نه جعلی وجود دارد و نه سوءاستفاده ای انجام می شود. براساس اسنادی که آن شرکت ارائه کرده و ما بررسی کردیم این موضوع احراز شده که این گروه جعلی نیست و کاملا واقعی است.»

 

• * شرط دفتر موسیقی با همه گروه‌های خارجی

او در پاسخ به این سوال که چگونه امکان دارد یک گروه موسیقی خارجی قبول کند در کنار نوازندگان عود ایرانی و با برنامه ای که در آن سخنرانی وجود دارد روی صحنه برود هم گفت:«ما با تمامی گروه هایی که به ایران می آیند شرط کرده ایم در صورتی به ایران می توانید بیایید که به یک تعامل و رفت و آمد فرهنگی برسیم. ما قرار نیست صرفا یک چیزی از غرب بیاوریم یا یک چیزی را فقط به غرب و شرق بدهیم. اگر از اسپانیا یک گروه به ایران می خواهد بیاید، در سال گذشته حداقل هشت گروه ایرانی در اسپانیا اجرا داشته است. هشت گروه سنتی ایران به اسپانیا رفته اند و یک گروه سنتی آنها به ایران خواهد آمد. بخشی از فرهنگ ما از طریق «زریاب» و شمال آفریقا رفته و در آنجا ماندگار شده است. زریاب اولین کنسرواتوار موسیقی را در اروپا پایه گذاری می کند. اولین کنسرواتوار موسیقی توسط یک دانشمند مسلمان در اروپا پایه گذاری می شود. ما از این فرصت می توانیم به عنوان ظرفیت استفاده کنیم. یک کار پژوهشی است. یک پژوهشگر این گذر فرهنگی را معرفی می کند. می توانم بگویم که پایه گذار دموکراسی در دنیا، موسیقی بوده است. به همه انسان ها گفته که هر اثری را می توانید بشنوید بدون اینکه نگران برداشت خودتان از آن اثر باشید. لذا مرزهای جغرافیایی در طول تاریخ هیچگاه برای موزیسین ها محدودیتی ایجاد نکرده است. در همان دوره ای که مرزهای جغرافیایی، قومی و دینی بوده دانشمندان مسلمان می روند و فرهنگ ایرانی را به اسپانیا می برند. برخی از غذاهای اسپانیایی نام های ایرانی دارد و صدها واژه در دوره اسلامی به آنجا رفته است. بخشی از فرهنگ ما در آنجا ماندگار شده است. ما می توانیم این را با یک گروه ایرانی که عودنواز هستند همراه و اجرا کنیم. یعنی همراهی آنها با یک گروه ایرانی هیچ اشکالی ندارد. من باب اطلاع خدمت شما عرض می کنم که بنده در سال 2001 در فستیوال صوفی پاکستان شرکت کردم. گروه جیپسی کینگز در اختتامیه برنامه مشترکی با همه گروه ها داشت و خود ما هم شرکت کردیم. این گروه هیچ مشکلی برای تعامل های فرهنگی و برقراری دیالوگ مشترک با گروه های دیگر ندارد. این تجربه خود من در سال 2001 با این گروه در فستیوال صوفی پاکستان بوده است.»