چند نکته در حاشیه دعوت از ژان میشل ژار به ایران؛
اجرای موسیقی فیلم «محمد رسول الله» با سینتی سایزر!
امیر بهاری
[ روزنامهنگار ]
با یک پرسش کلیدی آغاز کنیم؛ آیا ژان میشل ژار همان موریس ژار است؟ خیر. بدیهی است که این شخص آن شخص نیست. چون در وهله اول اسم شان متفاوت است و دیگر اینکه موریس پدر ژان است. پیش از ادامه بحث درباره تفاوت این دو هنرمند لازم است بگویم که مدیر دفتر موسیقی وزارت ارشاد چندی پیش اعلام کرده از ژان میشل ژار دعوت شده تا به کیش بیاید. به او سفارش داده شده تا قطعه ای برای «خلیج فارس» بسازد و همچنین موسیقی متن شاهکار فیلم بزرگ «محمد رسول الله» ساخته پدرش را در این جزیره اجرا کند...
ژان میشل ژار گزینه خوبی برای ساخت یک قطعه برای خلیج فارس است. آلبوم مشهور و بسیار موفق «اکسیژن» را هم با الهام از جهان اسرار آمیز زیر دریاها ساخت. اما به نظر می آید این تنها بخش مثبت این دعوت محسوب می شود.
ژان میشل ژار که اتفاقا علاقه خاصی هم به پدر فقیدش نداشته و ندارد، یک آهنگساز در فضای موسیقی الکترونیک است و پدرش استاد بزرگی در زمینه موسیقی ارکسترال (هرچند در دوره دوم کاری اش از فضاهای الکترونیک هم بهره برد). ژان 5 ساله بود که مادر و پدرش از هم جدا شدند و ظاهرا ژان در طول عمر طولانی پدرش (84 سال) ملاقات های زیادی با پدرش نداشته است و بر عکس علاقه بسیار زیادی به مادرش (که یک فعال سیاسی بوده) دارد و موفقیت هایش را مدیون مادرش می داند.
ژان جایگاه شامخ پدرش را ندارد. شاید تیراژ کارهای ژان صدها برابر پدرش باشد اما در قیاس با ده ها جایزه اسکار، بفتا، گلدن گلاب ، گرمی و ... که پدرش تصاحب کرده، ژان شهرت و محبوبیت دارد البته بی انصافی است که ابداعات سازی او در موسیقی الکترونیک و دو البوم اولش که اتفاق هایی قابل بحث هستند را نادیده بگیریم ولی در موسیقی الکترونیک نمی توان جایگاهی مشابه نوابغی همچون کلوس شولز، برایان انو، ادگار فراس و ... برای او در نظر گرفت.
موریس ژار در هالیوود تعدادی موسیقی فیلم ساخت از جمله فیلم های درخشانی همچون «لورنس عربستان»، «دکتر ژیواگو» و «محمد رسول الله» . برای کارگردانانی همچون آلفرد هیچکاک، جان هیوستون، دیوید لین، لوچینو ویسکونتی و پیتر ویر موسیقی فیلم ساخت. در موسیقی فیلم «محمد رسول الله» ساز قانون و سازهای کوبه ای عربی را در کنار ارکستر سفمونیک لندن گذاشت. حالا اینکه ژار چگونه به این نتیجه رسید که چنین موسیقی بسیار و چنین ترکیبی را استفاده کند، موضوع بحث ما نیست. از سوی دیگر ژان میشل ژار مرد الکترونیک است . ژار در سال های جوانی این شانس را پیدا می کند که از آموزه های پیر شفر از بنیانگذاران موسیقی الکترونیک استفاده کند. ژان در جوانی درگیر پیانو و بداهه پردازان موسیقی جز بوده اما از همان اولین آلبومش تا به امروز محوریت فعالیت هایش موسیقی الکترونیک بوده است. موسیقی که در اواخر دهه 1360 شمسی تا اوایل دهه 1370 به عنوان «آهنگ های اکسیژن» بین مردم دست به دست می شد و در مکان های عمومی هم پخش می شد ،آثار ژان بودند. آن زمان این تلقی به وجود آمد که «اکسیژن» یک سبک موسیقی است در صورتی که «اکسیژن» نام مشهورترین آلبوم ژان میشل ژار است.
همگی آثار او ذیل ژانر موسیقی الکترونیک قابل بحث هستند. حالا چگونه قرار است آن ملودی های و موتیف هایی درخشان فیلم «محمد رسول الله» که برخی جاها بسیار هم به موسیقی ردیف ما نزدیک می شوند را یک آهنگسازی موسیقی الکترونیک اجرا کند، نکته ای جالب و قابل بحث است. آیا ژان می تواند ارکستر سمفونیکی را با همراهی ساز قانون رهبری کند؟ اصلا تجربه ای آهنگسازی و تنظیم برای سازهای آکوستیک در کارهایش هست؟
ژان میشل ژار در ایران هم مثل بسیاری از کشورهای جهان مشهور است اما از بهترین ها محسوب نمی شود. در واقع او رکورد دارد مخاطب هست و در کنسرت هایش حضور میلیونی مخاطب را تجربه کرده است ولی در هیچکدام از مکتب های موسیقی الکترونیک پیشرو و برجسته نیست. نمی توان به واسطه دعوت از این هنرمند که اتفاق بسیار خوبی هم هست داعیه این را داشت که موسیقیدان جدی دعوت کردیم و از چهره های پاپ دعوت نخواهیم کرد. در سه سال گذشته در همین سرزمین هنرمندان برجسته ای همچون اشتفان میکوس، انور براهم و رنو گارسیا فونس کنسرت اجرا کردند. هنرمندانی که از شاخص ترین های موسیقی جدی دنیا هستند. در کنار این بزرگان آمدن ژان میشل ژار درصدی هم از عوام گرایی دارد که اشکالی هم ندارد. اصلا خیلی هم خوب است بالاخره یک چهره مشهور جهانی است فقط ای کاش آدرس غلط به خبرنگار، مخاطب و حتی دیگر مسئولین ندهیم.
منبع:
اختصاصی سایت موسیقی ما
تاریخ انتشار : شنبه 25 مرداد 1393 - 01:50
دیدگاهها
انتظار نداشتم حتا در نوشتهی شما هم موسیقی «جدی» سمت مقابل موسیقی «پاپ» قرار بگیرد.
مگر موسیقی «پاپ» یا «الکترونیک» نمیتواند "جدی" باشد؟ یا چون پرطرفدارتر است جدی محسوب نمیشود؟
مقابل «جدی»، «شوخی»ست نه پاپ! مگر صدایی فقط جدیست که از ارکستر و ساز آکوستیک دربیاید؟ نمیتوان از ساز الکترونیک استفادهی جدی کرد؟ بدیهیست که منظور شما این نیست اما چینش موسیقی جدی و پاپ در متن و در اظهارنظر مسئول مربوطه، این نگاه غلط را پرورش میدهد.
جناب بهاری به شخصه مطالبتون رو دنبال میکنم و برام جذابه نوشته هاتون...
درسته اکسیژن سبک نیست اما الهام بخش خیلی از کارهای الکترونیک عامه پسند بعد از خودشه;)در کل موزیک الکترونیک عامه پسنده.
این شش ترک واقعا فوق العاده هستن...هر چند بازاری ساخته شدن و فروش بالای البومم حکایت از همین داره...
من چند سال پیش در یک فروم موسیقی با این البوم اشنا شدم . به نظرم نسبت به کارهای موسیقی الکترونیک الان حرف خاصی برای گفتن نداره...
جهت اطلاع من فکر می کنم این بحثی که شما مطرح می کنید خیلی حساب شده و از روی تفکر نیست.
در اینکه هر دو از هنرمندان بزرگ جهان هستند شکی نیست ولی بدون جانبداری از هر کدام از این دو هنرمند بزرگ برای اطلاع دوستان عرض می کنم ژان میشل اصلا تحصیلات عالی موسیقیشون در زمینه موسیقی کلاسیک و ارکسترال هست پس ایشون قبل از اینکه موسیقیدان الکترونیک باشند دارای سواد بالایی در زمینه موسیقی ارکسترال و آکوستیک هستند.
به نظر من باید به این قضیه اینطور نگاه کرد که آمدن هنرمندان و موسیقیدانان بزرگ یه کشور رو باید به فال نیک گرفت و این تعامل فرهنگی رو احترام گذاشت .
شاید اگر می گفتند سیروان خسروی می خواد این موسیقی رو اجرا کنه (البته با احترام به هنر آقای سیروان خسروی) جناب آقای بهادری طی یاداشتی این رو مهمترین اتفاق موسیقی کشور می دونستند و شاید ایشون رو صاحب سبک در موسیقی می دونستند !!!!
آقای بهاری تا جایی که من یادم میاد توی فیلم کنسرت آکروپولیس و چین ژان میشل ژار ارکستر سمفونیک هم حضور داشت.پس تجربه ی تنظیم برای این جور ارکستر ها رو هم داره
ژان میشل ژار کار های ارکسترال هم داشتن
همون طور که آقای افسر گفتند
همچنین اگه اشتباه نکنم قطعه 4 Magnatic Field همچین حالتی داره (من عاشق این قطعه ام)
به نظر من این ناعادلانه است که قبل از این که کار آقای ژان میشل ژار رو در رابطه با اثر "محمد رسول الله" ببینیم افکار رو جهت دهی کنیم و به قول معروف زود قضاوت کنیم.
پس لازمه که اگر اجرای خوبی رو در این بخش شاهد بودیم باز هم اون رو منعکس کنیم.
ممنون
من به عنوان یک مخاطب موسیقی و نه موزیسین، موسیقی الکترونیک ژار را بسیار می پسندم و اون سه هنرمند دیگری که شما نام بردید (کلوس شولز، برایان انو، ادگار فراس) را اصلا اسمشان را هم نشنیده ام و بعید میدانم قطعه ای همچون اکسیژن4 در موسیقی الکترونیک تکرارشدنی باشد. مطلب شما یک مشکل بنیادی دارد و آن این است که مخاطب موسیقی را رقبای یک هنرمند میدانید نه مردم.
"سینت سایزر" چه کم از لاله ی قرمز دارد؟
واقعاً تو زمونه ای که ژانر و ابزار و غیره، کمترین نقش رو تو کیفیت و/یا محبوبیت یه کار دارن، همچین حرفهایی اصلاً جای توجه داره؟
آثار ملودیک هنرمندی مثل ژان میشل ژار رو اصلن نمیشه با کارهای اکسپریمنتال (تجربی) و به نظر من بیمعنی کلاوس شولز، برایان انو و ادگار فروس (کله چکشی) مقایسه کرد. مثه مقایسه شعر قافیه دار با نثره.
خیلی به این نابغه موزیک جهان توهین کردی
عزیزم شما چی از موسیقی حالیت میشه که میای در مورد صاحب سبک الکترونیک (ژار بزرگ)حرف میزنی؟لطفن سلیقه ی شخصیتو تو نوشته هات وارد نکن..نکنه یادت ندادن؟؟؟ پس چطوری اسم خودتو روزنامه نگار گذاشتی؟؟؟؟؟ نابغه این موسیقیدانه نه کلاوس شولز، برایان انو و ادگار فروس (کله چکشی) زمانی که من و شما به دنیا نیومده بودیم ایشون خیلی کارهای بزرگتر از اینو کردن-مثلا اولین اجرای کنسرت درچین-حالا میای میگی که چطور ممکنه این موسیقیو اجرا کنه؟؟؟؟؟؟کم مونده بود شما بیای نظر بدی همینه دیگه برا امثال شماست که این نوابغ نمیان ایران. برو عزیزم تو کارایی که تخصص نداری نظر نده...این به نفع خودته.
در مورد نظرات ناكارشناسانه اين به اصطلاح روزنامه نگار بايد عرض كنم كه آقاي ژار استاد بي چون و چرا در سبك موسيقي الكترونيك و از بنيانگذاران موسيقي تلفيقي و داراي بالاترين رتبه و سواد موسيقي هست و با ارزيابي كنسرت هاي متعدد ايشان ميتوان متوجه شد كه براي ايشان استفاده از هر نوع ساز (در صورت نياز) و تلفيق هر نوع و سبك موسيقي مثل آب خوردن ميمونه. لطفا اگه حوصله كامل ديدن نداريد لاقل به صورت خيلي گذرا به كنسرت هاي ايشان مثل كنسرت هزاره سوم در مصر يا كنسرت برج ايفل و .... يه نگاهي بنداز.
ضمن تشکر از آقای بهادری برای تلاششون جهت معرفی ژان میشل و موریس ژار، تنها خواهشم از ایشون و
همه دوستانی که نظر دادن اینه که یکطرفه به قضاوت آثار هیچ هنرمندی نرن; در دنیای موسیقی هر کس
جایگاه، سبک، تاثیر و مخاطبین ویژه خودشو داره. در مورد کلاوس شولز و ادگار فروزه آلمانی (بنیانگذاران
گروه تنجرین دریم، صاحب هفت نامزدی جایزه گرمی) و برایان انو انگلیسی، همین کافیه بدونید اینها توسط
نسل جدید هنرمندانی مثل شیلر و رامشتاین و ... بعنوان منبع الهام و افتخار هنری کشورشون محسوب
میشن و در کنار گروههایی مثل کرافت ورک، کن، پینک فلوید و ... موسیقی اروپای دوران رکود فرهنگی و
هنری بعد از جنگ جهانی دوم رو شکل دادن!
در پایان توجه دوستان عزیز رو به خواندن این خبر بسیار جالب درباره حضور چهره های دیگر موسیقی دنیا در
ایران بهمراه معرفی کوتاه و سودمندی از زندگی این هنرمندان قدیمی و صاحب سبک جلب میکنم:
http://www.musicepars.com/?p=18785
مطلب شما را کامل خوندم. خیلی خیلی متاسف شدم که افرادی با این سطح معلومات و اطلاعات در وبسایتهای تخصصی داخل کشور مطلب می نویسند. حالا من برای شما توضیح میدم ژان میشل ژار که بود و چه کرد
نویسنده در ابتدا با طنز ژان میشل ژار را با پدرش موریس ژار مقایسه کرده که مثل مقایسۀ یک والیبالیست با یک فوتبالیست خنده دار هستش. بعد ایشون رو با کلاوس شولتز مقایسه کرده که اگر ژار از خیلی نظرها بالاتر نباشه پایین تر نیست، البته بنظرم این مقایسه های بچه گانه ملاک هیچ چیزی نیست.
در ادامه ایشون خیلی عادی از اسم پیر شیفر در رزومۀ ژار گذشته گویا خبر نداشته پیر شیفر بعد از راب مورس و هیو لکین سومین شخص تاثیر گذار در تاریخ موسیقی الکترونیک هستش و اولین شخصی هست که از سمپل برای ساخت قطعۀ موزیک استفاده کرد.
در مورد آلبوم اکسیژن که نویسنده خیلی عادی ازش گذشته. این آلبوم در سال 1976 تولید شد. متاسفانه نویسندۀ متن احتمالا در زندگی سینتی سایزر ندیدن والا متوجه سختی کار با سینتی سایزرهای آنالوگ در اون زمان و استفاده از فیلترها و پچ ها برای تولید صدا استفاده می شدند. بدون صفحۀ نمایشگر امروزی و فقط با پیچها و دکمه ها و ورودی و خروجیها.
وقتی متوجه بزرگی اینکار میشید که بدونید اولین سینتی سایزر با قابلیت ذخیرۀ صدا و بازخونی (Recall) در سال 1978 ابداع شد. یعنی تا قبل از اون اگر یک آهنگساز قصد استفادۀ دوباره از یک صدا را داشت باید تمام مراحل ساخت اون صدا رو تکرار می کرد.
و مهمتر از همه اینکه سال 1980 اولین سکوئنسر چهار کانال وارد بازار شد. یعنی چهار سال بعد از اکسیژن. ژار با وسیله ای به نام دیجیتال ماتریکس کار سکوئنسر را در این آلبوم انجام داده بود.
ژار از اولین گروه موزیسینهایی بود که در دهۀ هفتاد از وایت نویز در موسیقی استفاده کرد.
ژار اولین آلبوم میکس شدۀ دنیا به روش سوراند دالبی پنج کانال رو با میکس 360 درجه در سال 2004 به بازار عرضه کرد( آئرو).
رکورددار دو و نیم میلیون نفر شنونده برای کنسرت شوخی نیست دوست عزیز!
نویسندۀ محترم نگران چگونگی اجرا قطعۀ خلیج فارس به شکل الکترونیک بودند! بهتره بدونید ژار اولین موزیسین غربی بود که به دعوت چین در شهر ممنوعه کنسرت داد و قطعات چینی را هم به زیبایی اجرا کرد. همچنین با درخواست دولت مصر قطعاتی را برای تصویر تاریخ مصر اجرا کرد.
امیدوارم بعد از این یک کمی با مطالعه و اطلاعات بیشتر مطلب بنویسید.
اشکان نوایی
مهندس صدا
تورنتو، کانادا
من هیچ چیز از علم موسیقی نمی دانم ولی گوش می دهم . ولی موسیقی فیلم محمد رسول الله خیلی روح من را نوازش می دهد .
افزودن یک دیدگاه جدید