توسط انتشارات ماهور
دو اثر از علیرضا مشایخی با پیانوی فریماه قوام صدری عرضه شد
موسیقی ما- آلبوم «جشن» بر اساس آثاری از «علیرضا مشایخی» با پیانوی «فریماه قوامصدری» و ویولنسل «صنم قراچهداغی» با همراهی ارکستر موسیقی نو به رهبری علیرضا مشایخی توسط انتشارات ماهور منتشر شد.
این مجموعه آثار چندفرهنگی علیرضا مشایخی را در بردارد. این دوره از آثار آهنگساز با عنوان Meta-X قابل بازشناسی و بررسی است.. Meta-X عنوان یکی از تِزهای فلسفهٔ موسیقیِ مشایخی نیز است. مبتنی بر این اندیشه، او در جستوجو و تدوین «منطق برتر» ی است که بتواند شُمار بیشتری از مجهولات را گِردِهم آوَرَد. به باور او، صرفاً از رهگذر ساختارهای چندمنطقی تفکر هنری میتوان به «حقیقت» نائل آمد و آن را کشف کرد. مطابق نظر او، این یگانه راهی است که ما را به «حقیقت» که حامل «تناقضات» است، هدایت میکند. مشایخی استدلال میکند با رهاکردن و ترک روش «حل مسئله» ـ که از دستآوردهای منطق دوارزشی بهخصوص از زمان نیُتُن است ـ قادریم همزمان شمار بیشتری از مجهولات را مورد پرسش قرار دهیم و پیگیری کنیم. او مبتنی بر این اندیشه روش خود را در آهنگسازی، همچون راهی میداند که امکانی را در جهت بهرهگیری از همهٔ مجهولات فراهم میآوَرَد که در دورهای از آهنگسازیِ خود، آن را Meta-X نامید.
اما موسیقی برای پیانو اثر دیگری از این آهنگساز برجسته است که بار دیگر با پیانو نوازی «قوام صدری» در همین انتشارات منتشر شده است.
این مجموعه، آثار پیانویی علیرضا مشایخی را شامل میشود. او در این آثار، چگونگی طرح «چندصدایی» در موسیقی ایران را در ابعاد متفاوت صورتبندی کرده است. این مجموعه با یک ترانهٔ سادهٔ کردی آغاز، و بهتدریج بهسمت ساختارهای «چندصدایی» پیچیدهتری هدایت میشود. در این آثار، موسیقی ایرانی در ابعاد متفاوت سبکشناسی و فرمشناسی به امکان جستوجو و مکاشفهٔ آهنگساز تبدیل شده است.
این در حالی است که فصلنامهٔ موسیقی ماهور نیز با مدیر مسئولی «سیدمحمد موسوی» با نویسندگانی چون ساسان فاطمی، سیدمحمد موسوی، بابک خضرائی، آرش محافظ و سعید کُردمافی منتشر شد.
نخستین مطلبِ این شماره ترجمهای است از مقالهٔ تُلگا بِکتاش، موسیقیشناسِ ترک، که به ارتباطِ میان اوزان عروضی و ادوارِ ریتمیک در موسیقیِ عثمانی با تمرکز بر فرمِ بِسته میپردازد. اهمیت این مقاله برای موسیقیدان و موسیقیشناس ایرانی در این است که، در نبودِ سنتِ استفاده از ادوارِ ایقاعی یا ریتمیک در فرهنگِ موسیقاییِ ایران، تطابق یا عدمتطابقِ وزنِ عروضیِ شعر در قطعاتِ آوازی با این ادوار میتواند بسیار کنجکاویبرانگیز باشد و، حداقل به زبان فارسی، مطالبِ زیادی در این خصوص در دسترس علاقهمندان قرار ندارد. بِکتاش در این مقاله خاطرنشان میکند که، پیش از او، جینوچِن تانریکُرور، با مطالعهای وسیع بر روی حدود ششصد قطعهٔ آوازی، از نوعی رابطه میان این دو نظامِ ریتمیک پرده برداشته است و خودِ او نیز میکوشد وجود این رابطه را، در فرمِ بِسته، بهخصوص در قطعاتی که از دورهای ایقاعیِ کوتاه استفاده میکنند اثبات کند.
مقالهٔ بعدی شرح انتقادی بخش موسیقیِ رسالهٔ قرن هفتمیِ اشجار و اثمار، نوشتهٔ علاء منجم بخاری، و شامل تصحیح انتقادی متن است. در بخش اول مقاله، پس از معرفی اجمالی رساله و نویسندهٔ آن، گزارههای مربوط به پیوند میان موسیقی، نجوم واحکام نجوم در این رساله، با نگاه به گفتمانهای معطوف به ارتباطات مذکور در دیگر آثار دورهٔ اسلامی، بررسی شده است. بخشِ مفصلترِ بعدی مطالعهای متنـ موسیقیشناختی بر مباحث نظری موسیقی در اشجار و اثمار، در چهار زیرفصلِ نظام مدال، نظام ریتمیکـ متریک، سازها و نکات پراکنده است. این بخش، عمدتاً، به مطالعهٔ نظام مدالِ سنّتِ منتسب به خراسان، به واسطهٔ بررسی تطبیقیِ دادههای مرتبط با ساختارهای مدال در اشجار و اثمار و رسالهٔ نیشابوری اختصاص یافته است.
در مقالهٔ «یک گونهٔ تازهمتولدشدهٔ موسیقیِ خیابانی در تهران»، مینا جعفریهرندی به بررسیِ شکلِ نوظهورِ موسیقیِ خیابانی در تهران، جایگاه اجتماعیـ هنریِ موسیقیدانانِ آن و تمایزِ چشمگیرش با موسیقیدانانِ شکلهای سنتیترِ این نوع موسیقی، و انگیزههای این موسیقیدانان برای اجرا در خیابان میپردازد و، با اتکا بر تئوریِ میدانِ پیِر بوردیو و نظریههای مربوط به هویت و «رفتارِ نمایشی» به تبیینِ این انگیزهها دست میزند.
در بخشِ «یادداشتهای پراکنده» مطلب تاریخیِ جالبی میخوانید دربارهٔ اولین مؤسسهٔ تدریس موسیقی کلاسیک در ایران و فعالیتهای ارکستر سمفُنیکِ تهران که توسط واهه خوجایان، یکی از اعضای «کوارتت زهی تهران» و از نخستین هنرآموختههای هنرستان عالی موسیقی، نوشته و با عکسهای تاریخیِ منحصربهفردی همراه شده است.
«مفاهیم بنیادین» این شماره اختصاص دارد به مسئلهٔ آوانگاری و یکی از مباحثِ جالب و مهمِ آنکه عبارت است از مشارکتدادنِ موسیقیدانان در تکمیلِ آوانگاریِ موسیقیِ خودشان. ریچارد ویدِس، در مقالهٔ «درگیرکردنِ اجراکنندگان در ترانویسی و تحلیل: رویکردی همکوشانه به دروپاد»، مزایای اینگونه مشارکت را در آوانگاریِ یک اجرای دروپاد که منجر به اثباتِ وجودِ نوعی ضربانِ پنهان در قسمتِ آلاپِ این اجرا و همچنین کشف ظرایفی دربارهٔ بداههنوازی میشود نشان میدهد.
در این شماره با فیلیپ بروگیِر، متخصصِ موسیقیِ دروپاد و رئیسِ بخشِ سازهای غیراروپاییِ موزهٔ موسیقیِ فیلارمُنیِ پاریس، گفتگویی در دو زمینه انجام دادهایم. ابتدا از تجربیاتِ او در هند بهویژه حینِ فراگیریِ سازِ رودرا وینا از استادِ بزرگِ این ساز، ضیاء محیالدین داگار، پرسیدهایم، سپس از برخی ویژگیها و فعالیتهای مهمترین موزهٔ ساز در فرانسه اطلاعاتی کسب کردهایم، از جمله اینکه دو نمونه از سازهای ابداعیِ طربانگیز و مجلسآرای قاجاری در این موزه نگهداری میشوند.
«یادِ یاران» ِ این شماره به دو مطلب از محمدرضا درویشی و ساسان فاطمی دربارهٔ یکی از مهمترین چهرههای موسیقیِ مازندران، احمد محسنپور، که در طی فصلِ گذشته از میانِ ما رفت، اختصاص دارد. یادِ او در این دو یادنامه گرامی داشته شده است.
سرانجام، بخش دومِ مقالهٔ آروین صداقتکیش، تحتِ عنوانِ «جُستارِ خُرد در بهکردِ نقدِ موسیقیِ ما»، که بخشِ نخستش در شمارهٔ پیشین به چاپ رسیده بود، «نقد و بررسی» ِ این شماره را به خود اختصاص داده است. در این مقاله، گفتارهای سوم و چهارمِ این مطلب را که در آنها به منفردبودنِ اثر، زمان و زمانآگاهی و نیز تکیهگاههای چندگانهٔ نقد (موسیقیشناسی، تاریخ موسیقی و زیباشناسی) پرداخته شده است میخوانیم.
در انتهای فصلنامه، مطابقِ سنتِ همیشگی، که هر ده شماره یک نمایه از شمارههای پیشین ارائه میشود، نمایهٔ مطالب فصلنامه از شمارهٔ ۶۱ تا ۷۰ آمده است.
این مجموعه آثار چندفرهنگی علیرضا مشایخی را در بردارد. این دوره از آثار آهنگساز با عنوان Meta-X قابل بازشناسی و بررسی است.. Meta-X عنوان یکی از تِزهای فلسفهٔ موسیقیِ مشایخی نیز است. مبتنی بر این اندیشه، او در جستوجو و تدوین «منطق برتر» ی است که بتواند شُمار بیشتری از مجهولات را گِردِهم آوَرَد. به باور او، صرفاً از رهگذر ساختارهای چندمنطقی تفکر هنری میتوان به «حقیقت» نائل آمد و آن را کشف کرد. مطابق نظر او، این یگانه راهی است که ما را به «حقیقت» که حامل «تناقضات» است، هدایت میکند. مشایخی استدلال میکند با رهاکردن و ترک روش «حل مسئله» ـ که از دستآوردهای منطق دوارزشی بهخصوص از زمان نیُتُن است ـ قادریم همزمان شمار بیشتری از مجهولات را مورد پرسش قرار دهیم و پیگیری کنیم. او مبتنی بر این اندیشه روش خود را در آهنگسازی، همچون راهی میداند که امکانی را در جهت بهرهگیری از همهٔ مجهولات فراهم میآوَرَد که در دورهای از آهنگسازیِ خود، آن را Meta-X نامید.
اما موسیقی برای پیانو اثر دیگری از این آهنگساز برجسته است که بار دیگر با پیانو نوازی «قوام صدری» در همین انتشارات منتشر شده است.
این مجموعه، آثار پیانویی علیرضا مشایخی را شامل میشود. او در این آثار، چگونگی طرح «چندصدایی» در موسیقی ایران را در ابعاد متفاوت صورتبندی کرده است. این مجموعه با یک ترانهٔ سادهٔ کردی آغاز، و بهتدریج بهسمت ساختارهای «چندصدایی» پیچیدهتری هدایت میشود. در این آثار، موسیقی ایرانی در ابعاد متفاوت سبکشناسی و فرمشناسی به امکان جستوجو و مکاشفهٔ آهنگساز تبدیل شده است.
این در حالی است که فصلنامهٔ موسیقی ماهور نیز با مدیر مسئولی «سیدمحمد موسوی» با نویسندگانی چون ساسان فاطمی، سیدمحمد موسوی، بابک خضرائی، آرش محافظ و سعید کُردمافی منتشر شد.
نخستین مطلبِ این شماره ترجمهای است از مقالهٔ تُلگا بِکتاش، موسیقیشناسِ ترک، که به ارتباطِ میان اوزان عروضی و ادوارِ ریتمیک در موسیقیِ عثمانی با تمرکز بر فرمِ بِسته میپردازد. اهمیت این مقاله برای موسیقیدان و موسیقیشناس ایرانی در این است که، در نبودِ سنتِ استفاده از ادوارِ ایقاعی یا ریتمیک در فرهنگِ موسیقاییِ ایران، تطابق یا عدمتطابقِ وزنِ عروضیِ شعر در قطعاتِ آوازی با این ادوار میتواند بسیار کنجکاویبرانگیز باشد و، حداقل به زبان فارسی، مطالبِ زیادی در این خصوص در دسترس علاقهمندان قرار ندارد. بِکتاش در این مقاله خاطرنشان میکند که، پیش از او، جینوچِن تانریکُرور، با مطالعهای وسیع بر روی حدود ششصد قطعهٔ آوازی، از نوعی رابطه میان این دو نظامِ ریتمیک پرده برداشته است و خودِ او نیز میکوشد وجود این رابطه را، در فرمِ بِسته، بهخصوص در قطعاتی که از دورهای ایقاعیِ کوتاه استفاده میکنند اثبات کند.
مقالهٔ بعدی شرح انتقادی بخش موسیقیِ رسالهٔ قرن هفتمیِ اشجار و اثمار، نوشتهٔ علاء منجم بخاری، و شامل تصحیح انتقادی متن است. در بخش اول مقاله، پس از معرفی اجمالی رساله و نویسندهٔ آن، گزارههای مربوط به پیوند میان موسیقی، نجوم واحکام نجوم در این رساله، با نگاه به گفتمانهای معطوف به ارتباطات مذکور در دیگر آثار دورهٔ اسلامی، بررسی شده است. بخشِ مفصلترِ بعدی مطالعهای متنـ موسیقیشناختی بر مباحث نظری موسیقی در اشجار و اثمار، در چهار زیرفصلِ نظام مدال، نظام ریتمیکـ متریک، سازها و نکات پراکنده است. این بخش، عمدتاً، به مطالعهٔ نظام مدالِ سنّتِ منتسب به خراسان، به واسطهٔ بررسی تطبیقیِ دادههای مرتبط با ساختارهای مدال در اشجار و اثمار و رسالهٔ نیشابوری اختصاص یافته است.
در مقالهٔ «یک گونهٔ تازهمتولدشدهٔ موسیقیِ خیابانی در تهران»، مینا جعفریهرندی به بررسیِ شکلِ نوظهورِ موسیقیِ خیابانی در تهران، جایگاه اجتماعیـ هنریِ موسیقیدانانِ آن و تمایزِ چشمگیرش با موسیقیدانانِ شکلهای سنتیترِ این نوع موسیقی، و انگیزههای این موسیقیدانان برای اجرا در خیابان میپردازد و، با اتکا بر تئوریِ میدانِ پیِر بوردیو و نظریههای مربوط به هویت و «رفتارِ نمایشی» به تبیینِ این انگیزهها دست میزند.
در بخشِ «یادداشتهای پراکنده» مطلب تاریخیِ جالبی میخوانید دربارهٔ اولین مؤسسهٔ تدریس موسیقی کلاسیک در ایران و فعالیتهای ارکستر سمفُنیکِ تهران که توسط واهه خوجایان، یکی از اعضای «کوارتت زهی تهران» و از نخستین هنرآموختههای هنرستان عالی موسیقی، نوشته و با عکسهای تاریخیِ منحصربهفردی همراه شده است.
«مفاهیم بنیادین» این شماره اختصاص دارد به مسئلهٔ آوانگاری و یکی از مباحثِ جالب و مهمِ آنکه عبارت است از مشارکتدادنِ موسیقیدانان در تکمیلِ آوانگاریِ موسیقیِ خودشان. ریچارد ویدِس، در مقالهٔ «درگیرکردنِ اجراکنندگان در ترانویسی و تحلیل: رویکردی همکوشانه به دروپاد»، مزایای اینگونه مشارکت را در آوانگاریِ یک اجرای دروپاد که منجر به اثباتِ وجودِ نوعی ضربانِ پنهان در قسمتِ آلاپِ این اجرا و همچنین کشف ظرایفی دربارهٔ بداههنوازی میشود نشان میدهد.
در این شماره با فیلیپ بروگیِر، متخصصِ موسیقیِ دروپاد و رئیسِ بخشِ سازهای غیراروپاییِ موزهٔ موسیقیِ فیلارمُنیِ پاریس، گفتگویی در دو زمینه انجام دادهایم. ابتدا از تجربیاتِ او در هند بهویژه حینِ فراگیریِ سازِ رودرا وینا از استادِ بزرگِ این ساز، ضیاء محیالدین داگار، پرسیدهایم، سپس از برخی ویژگیها و فعالیتهای مهمترین موزهٔ ساز در فرانسه اطلاعاتی کسب کردهایم، از جمله اینکه دو نمونه از سازهای ابداعیِ طربانگیز و مجلسآرای قاجاری در این موزه نگهداری میشوند.
«یادِ یاران» ِ این شماره به دو مطلب از محمدرضا درویشی و ساسان فاطمی دربارهٔ یکی از مهمترین چهرههای موسیقیِ مازندران، احمد محسنپور، که در طی فصلِ گذشته از میانِ ما رفت، اختصاص دارد. یادِ او در این دو یادنامه گرامی داشته شده است.
سرانجام، بخش دومِ مقالهٔ آروین صداقتکیش، تحتِ عنوانِ «جُستارِ خُرد در بهکردِ نقدِ موسیقیِ ما»، که بخشِ نخستش در شمارهٔ پیشین به چاپ رسیده بود، «نقد و بررسی» ِ این شماره را به خود اختصاص داده است. در این مقاله، گفتارهای سوم و چهارمِ این مطلب را که در آنها به منفردبودنِ اثر، زمان و زمانآگاهی و نیز تکیهگاههای چندگانهٔ نقد (موسیقیشناسی، تاریخ موسیقی و زیباشناسی) پرداخته شده است میخوانیم.
در انتهای فصلنامه، مطابقِ سنتِ همیشگی، که هر ده شماره یک نمایه از شمارههای پیشین ارائه میشود، نمایهٔ مطالب فصلنامه از شمارهٔ ۶۱ تا ۷۰ آمده است.
منبع:
اختصاصي سایت موسيقي ما
تاریخ انتشار : جمعه 17 اردیبهشت 1395 - 12:19
افزودن یک دیدگاه جدید