با انتشار جدول اجراهای سی و چهارمین جشنواره موسیقی فجر، موضوعی که بیش از هر چیز در آن خودنمایی کرد، حضور حداقلی گروه‌های منتسب به تلفیقی در این رویداد ملی بود.
 
امسال در جشنواره، شاهد حضور پررنگ سبک‌های مختلف موسیقی هستیم؛ مثل گروه‌های پاپ که البته باید حساب آن را جدا کرد چون به نوعی سرجهازی همیشگی جشنواره‌اند. اجراهای کلاسیک که حضور بسیار پررنگی دارند و طبیعتاً این موضوع باعث خوشحالی است و اجراهای سنتی که بخش قابل توجهی را به خود اختصاص داده‌اند. اما آنچه کمبودش به وضوح در جدول خودنمایی می‌کند، بخش تلفیقی و البته اجراهای بخش بین‌الملل است.
 
گروه‌های تلفیقی تا سه سال پیش، سهمی در مهمترین رویداد موسیقایی کشور در بخش دولتی نداشتند تا این‌که در جشنواره سی و یکم (سال 1394) بخش تلفیقی هم به جشنواره موسیقی فجر اضافه شد. گفته می‌شد امیر بهاری (روزنامه‌نگار و منقد موسیقی) که سه سال پیش در بخش روابط عمومی جشنواره فعال بود، پیشنهاد اضافه شدن این بخش را داده و حالا که به عنوان مدیر روابط عمومی در جشنواره سی و چهارم حضور دارد، تعداد این اجراها آنقدر کم شده که به نظر می‌رسد با این دیدگاه صرفاً خواسته‌اند عنوان اجراهای تلفیقی را در کنداکتور خود حفظ کنند؛ حالا تحت هر شرایطی که باشد!
 
هر چند سیاست کلی حضور گروه‌های تلفیقی در سال‌های بعد نامشخص بود و معلوم نبود معیار انتخاب آنها بر چه اساس است تا آنجا که به نظر می‌رسید بررسی کارشناسی دقیقی روی آن انجام نشده و نگاه سلیقه‌ای بوده است؛ اما با این حال، حضور پررنگ گروه‌های این ژانر اتفاق خوشایندی بود. سال گذشته استقبال از این بخش آن‌قدری بود که اولین سولد اوت‌های جشنواره، مربوط به دو گروه در این ژانر می‌شد و نسبت به دیگر بخش‌های جشنواره (به خصوص بخش پاپ) کمتر با مشکل بلیت‌فروشی مواجه شد.
 
در واقع حضور بخش تلفیقی در جشنواره باعث شده بود در کنار گروه‌های نام آشنا، با هنرمندانی روبه‌رو شویم که شاید شرایط حضورشان روی صحنه در طول سال کمتر مهیا بود اما چهره‌های نام آشنایی حداقل برای اهلش بودند که این سیاست می‌توانست در کنار برنامه‌های خودشان ادامه پیدا کند؛ آن هم در دوره‌ای ملقب به «شرایط حساس کنونی» که به دلیل وضعیت بد اقتصادی و گیر و دارهای معلوم‌الحال، هنرمندان این ژانر کمتر امکان اجرای صحنه‌ای به دست می‌آورند.
 
معمولاً اجراهای اکثر گروه‌های موسوم به راک و تلفیقی در برج آزادی برگزار می‌شود که به گفته شهرام صارمی، امسال تمام گروه‌های حاضر در برج آزادی با فراخوان به این جشنواره آمده‌اند. حدوداً دویست و هفتاد، هشتاد نفر در این فراخوان شرکت کرده‌اند که بیست و اندی از آنها توسط هیأت انتخاب، کارت ورود به جشنواره را دریافت کرده‌اند و احتمالاً به همین دلیل باید شاهد اجراهای باکیفیتی در این بخش‌ها باشیم؛ یعنی اگر غیر از این باشد باید تعجب کرد وقتی نام کسانی مثل رامین بهنا، بابک چمن‌آرا، آیدین صمیمی‌مفخم، شهرام صارمی و در رأس آنها شاهین فرهت در بین انتخاب‌کنندگان دیده می‌شود.
 
اما نباید این موضوع را هم فراموش کرد که برخلاف دیگر سبک‌ها، راه ورود هنرمندانِ این ژانر، با فراخوان بوده و از آنها برای حضور در جشنواره دعوت نشده است و به این ترتیب با توجه به کمبود بودجه، احتمالاً توانسته‌اند از این طریق حسابی در مخارج صرفه‌جویی کنند. اما سوال این‌جاست که چرا این بخش را، در کنار تعداد اندکی از اجراهای نواحی برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها انتخاب کرده‌اند؟
 
موضوع مهم دیگر این است که با وجود هجمه بسیاری که به‌خصوص امسال نسبت به موسیقی پاپ و صرفاً تجاری بودن این بخش بدون توجه به فرهنگ و هنر راه افتاد، به نظر می‌رسد مهمترین رویداد موسیقایی کشور در بخش دولتی، باید توجه بیشتری نسبت به اعتلای هنر داشته باشد. از آن‌جایی که این جشنواره مردمی است، می‌شد در برج میلاد که صرفاً با گروه‌های پاپِ سلیقه روز جامعه -که اتفاقاً انتقادات بسیاری را هم متوجه خود کرده‌اند- آذین شده است، از گروه‌های پرطرفدار تلفیقی که وجه پاپیولار خود را هم حفظ کرده‌اند دعوت کرد تا هم برایشان درآمدزایی داشته باشد و هم به این ترتیب به گواه بسیاری، نگاه ویژه‌تری به بخش موزیکالیته داشته باشند.
 
دبیر اجرایی جشنواره، پاییز سال جاری گفته بود: «ما امسال با فشار فراوانی برنامه‌هایمان را جلو می‌بریم. از وزارت ارشاد به ما اطلاع دادند که بودجه امسال ۶۰ درصد بودجه سال گذشته است و باید فقط روی همان حساب باز کنید؛ به همین دلیل ما با احتیاط فراوان برنامه‌ریزی می‌کنیم. جشنواره امسال به کلی متفاوت از سال‌های گذشته است.»
 
نکته قابل تأمل این‌جاست که «سیاست‌های کلی» هیچ جشنواره‌ای در دنیا، با تغییر دبیر یا رئیس آن فستیوال عوض نمی‌شود اما در این‌جا با حضور حمیدرضا نوربخش طی سه سال گذشته، ساختار جشنواره به کلی تغییر کرد و جایزه باربد هم به آن اضافه شد و الان هم با آمدن دیگران، بار دیگر سیاست‌ها تغییر کرده است.
 
طبیعی است که این تناقض‌ها تا این اندازه عجیب جلوه کند؛ چیزی شبیه به همان جایزه باربدِ جنجالی که اصلاً معلوم نشد چرا اضافه شد و حالا چرا حذف شده است. گویا با کمبود بودجه، مسئولان تصمیم گرفته‌اند از اجراهای گروه‌های مستقل در جشنواره بکاهند اما سوال این‌جاست که اصلاً جشنواره موسیقی فجر برای چه هدفی برگزار می‌شود؟ قصدش اعتلای فرهنگ و هنر و پشتیبانی رسمی یک نهاد دولتی از موسیقی در این مرز و بوم است یا صرفاً برای درآمدزایی و حیات تحت هر شرایطی؟