بههدایت آروین صداقتکیش
درسگفتار (آنلاین) مبانی تجزیه و تحلیل موسیقی ایرانی برگزار میشود
موسیقی ما- درسگفتار (آنلاین) مبانی تجزیه و تحلیل موسیقی ایرانی و بررسی امکانات یک مدل بههدایت آروین صداقتکیش برگزار میشود. در این درسگفتارها نخست مبانی نظری تجزیه و تحلیل موسیقی و معرفی یک مدل و دوم تجزیه و تحلیل برخی آثار برگزیده براساس آن مبانی و مدلِ معرفیشده انجام میشود.
مطالعات تحلیلی موسیقی کلاسیک ایرانی اکنون به جایی رسیده است که بتواند امکان طرح یک مدل عمومی را به دست دهد. با اینحال پیش از طرح هر مدل باید اندکی درنگ و بررسی کرد که آیا رویکرد تحلیلی به این موسیقی با آن سازگار است و اگر هست چه نتایجی دارد؟ در گام اول این درسگفتار میبینیم که دلیلی بر ناسازگاری ذاتی میان موسیقی کلاسیک ایرانی و تجزیه و تحلیل موسیقایی وجود ندارد. سپس با در نظر گرفتن دو سوی هدفمندِ «آموزش»یار و «دانش» بنیادِ تجزیه و تحلیل موسیقی ایرانی با چالشهای عمدهی پیش روی آن آشنا میشویم که به طور مختصر عبارتاند از: عدم تعین شیء هدفِ تحلیل، نانوشته یا نانویسا بودن برخی اشیاء قابل تحلیل، رابطهی جزء و کل، کمبود و در بعضی موارد نبود واژگان فنی معتبر و مورد قبول اکثریت جامعهی موسیقی، و گفتمان تحلیلی. در ادامه با معرفی امکاناتی نظیر سامانهی ترکیبی فواصل، سامانِ شکلی، رویکردهای ریتمی و رابطهی کلام به یک مدل اولیهی پیشنهادی میرسیم که برپایهی توصیف مُدال، توصیف لایههای میانی، توصیف ساختاری و توصیف زمانی (با انعطافپذیری نسبت به ترتیب به کارگیری هر یک از این واحدها) بسط یافته است.
بخش دوم کاربست مُدلی است که در بخش اول معرفی شده است. به این ترتیب تعدادی از آثار شاخص در تاریخ معاصر موسیقی ایرانی انتخاب شده و در باقی جلسات درسگفتار بسته به شرایط شرکتکنندگان یک یا دو قطعه تجزیه و تحلیل میشود و ویژگیهای موسیقایی هر یک به دقت تشریح میشود. در همین حین اگر تجزیه و تحلیلهای دیگری هم به دست تحلیلگران دیگر از همین قطعه صورت گرفته باشد معرفی شده و مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.
آروین صداقتکیش (تهران ۱۳۵۳)، مؤلف، پژوهشگر و منتقد موسیقی، نویسندهی مقالات متعدد به زبان فارسی و انگلیسی است. او عضو شورای نویسندگان یا مشاور علمی چندین نشریهی تخصصی و پژوهشی درزمینهی هنر و موسیقی از جمله فرهنگ و آهنگ، گفتگوی هارمونیک، آیینهی خیال، کتاب سال شیدا، دوفصلنامهی پژوهشی مهرگانی و فصلنامهی تخصصی زنگار بوده است و همچنین با دیگر نشریههای تخصصی یا پژوهشی حوزهی موسیقی و موسیقیشناسی همچون هنر موسیقی، گزارش موسیقی و فصلنامهی ماهور همکاری مستمر دارد.
از او تاکنون کتابی با عنوان «درسگفتارهای نقد موسیقی» منتشر شده است که درسنامهی یک ترم تدریس در «کارگاه آشنایی با نقد موسیقی» در سال ۱۳۹۱-۱۳۹۲ است.
وی همچنین داور یا عضو کمیتهی علمی رویدادها یا رقابتهای متعددی مانند «جشنوارهی وبلاگها و وبسایتهای موسیقی ایران» (سه دوره)، «کتاب سال خانهی موسیقی» (دو دوره)، کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، SIMF ۲۰۱۸، جشنوارهی بینالمللی موسیقی شیراز (اپوس ۲ بتهوون)، ۲۷امین جشنوارهی ملی کتاب سال دانشجویی، ۳۶امین جشنوارهی موسیقی فجر بوده است.
عمده حوزههای مطالعاتی و کار فکری او را نقد موسیقی و فلسفهی نقد معاصر، نظریهی موسیقی، تجزیهوتحلیل موسیقی با گرایش به موسیقی کلاسیک ایرانی معاصر (سدهی ۱۴ خورشیدی) و موسیقی کلاسیک آوانگارد غربی (سدهی ۲۱-۲۰ میلادی) و مسائل فرهنگی-اجتماعی-تاریخی پیوسته با آنها تشکیل میدهد.
مطالعات تحلیلی موسیقی کلاسیک ایرانی اکنون به جایی رسیده است که بتواند امکان طرح یک مدل عمومی را به دست دهد. با اینحال پیش از طرح هر مدل باید اندکی درنگ و بررسی کرد که آیا رویکرد تحلیلی به این موسیقی با آن سازگار است و اگر هست چه نتایجی دارد؟ در گام اول این درسگفتار میبینیم که دلیلی بر ناسازگاری ذاتی میان موسیقی کلاسیک ایرانی و تجزیه و تحلیل موسیقایی وجود ندارد. سپس با در نظر گرفتن دو سوی هدفمندِ «آموزش»یار و «دانش» بنیادِ تجزیه و تحلیل موسیقی ایرانی با چالشهای عمدهی پیش روی آن آشنا میشویم که به طور مختصر عبارتاند از: عدم تعین شیء هدفِ تحلیل، نانوشته یا نانویسا بودن برخی اشیاء قابل تحلیل، رابطهی جزء و کل، کمبود و در بعضی موارد نبود واژگان فنی معتبر و مورد قبول اکثریت جامعهی موسیقی، و گفتمان تحلیلی. در ادامه با معرفی امکاناتی نظیر سامانهی ترکیبی فواصل، سامانِ شکلی، رویکردهای ریتمی و رابطهی کلام به یک مدل اولیهی پیشنهادی میرسیم که برپایهی توصیف مُدال، توصیف لایههای میانی، توصیف ساختاری و توصیف زمانی (با انعطافپذیری نسبت به ترتیب به کارگیری هر یک از این واحدها) بسط یافته است.
بخش دوم کاربست مُدلی است که در بخش اول معرفی شده است. به این ترتیب تعدادی از آثار شاخص در تاریخ معاصر موسیقی ایرانی انتخاب شده و در باقی جلسات درسگفتار بسته به شرایط شرکتکنندگان یک یا دو قطعه تجزیه و تحلیل میشود و ویژگیهای موسیقایی هر یک به دقت تشریح میشود. در همین حین اگر تجزیه و تحلیلهای دیگری هم به دست تحلیلگران دیگر از همین قطعه صورت گرفته باشد معرفی شده و مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.
آروین صداقتکیش (تهران ۱۳۵۳)، مؤلف، پژوهشگر و منتقد موسیقی، نویسندهی مقالات متعدد به زبان فارسی و انگلیسی است. او عضو شورای نویسندگان یا مشاور علمی چندین نشریهی تخصصی و پژوهشی درزمینهی هنر و موسیقی از جمله فرهنگ و آهنگ، گفتگوی هارمونیک، آیینهی خیال، کتاب سال شیدا، دوفصلنامهی پژوهشی مهرگانی و فصلنامهی تخصصی زنگار بوده است و همچنین با دیگر نشریههای تخصصی یا پژوهشی حوزهی موسیقی و موسیقیشناسی همچون هنر موسیقی، گزارش موسیقی و فصلنامهی ماهور همکاری مستمر دارد.
از او تاکنون کتابی با عنوان «درسگفتارهای نقد موسیقی» منتشر شده است که درسنامهی یک ترم تدریس در «کارگاه آشنایی با نقد موسیقی» در سال ۱۳۹۱-۱۳۹۲ است.
وی همچنین داور یا عضو کمیتهی علمی رویدادها یا رقابتهای متعددی مانند «جشنوارهی وبلاگها و وبسایتهای موسیقی ایران» (سه دوره)، «کتاب سال خانهی موسیقی» (دو دوره)، کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، SIMF ۲۰۱۸، جشنوارهی بینالمللی موسیقی شیراز (اپوس ۲ بتهوون)، ۲۷امین جشنوارهی ملی کتاب سال دانشجویی، ۳۶امین جشنوارهی موسیقی فجر بوده است.
عمده حوزههای مطالعاتی و کار فکری او را نقد موسیقی و فلسفهی نقد معاصر، نظریهی موسیقی، تجزیهوتحلیل موسیقی با گرایش به موسیقی کلاسیک ایرانی معاصر (سدهی ۱۴ خورشیدی) و موسیقی کلاسیک آوانگارد غربی (سدهی ۲۱-۲۰ میلادی) و مسائل فرهنگی-اجتماعی-تاریخی پیوسته با آنها تشکیل میدهد.
تاریخ انتشار : دوشنبه 6 اردیبهشت 1400 - 13:13
افزودن یک دیدگاه جدید