موسیقی ما - «نیما یوشیج» در روستایی دورافتاده در اعماق جنگل‌های مازندران به دنیا آمد؛ اما در خانواده‌ای بافرهنگ و مترقی. پدرش از هوادارانِ مشروطه بود و پسر را به مدرسه‌ی «سن‌لویی» فرستاد تا با فرهنگ و آداب فرانسوی آشنا شود. او مدام میانِ تهران و مازندران در رفت‌وآمد بود؛ اما چند سالی بعدتر از آن فروردین ماه سال 1312 که به همراه همسرش (عالیه) به تهران آمدند و در جست‌وجوی کاری مناسب بود، در اداره‌ی موسیقی استخدام و  عضو هیات تحریریه‌ی مجله‌ی موسیقی شد؛ اگرچه مقالاتی که در این مجله می‌نوشت، ارتباطی به موسیقی نداشت و برای مثال تعدادی از شعرهای آزاد اولیه‌اش، از جمله «ققنوس» را در این مجله منتشر کرد. علاوه بر آن نوشته‌ی نظری‌ نیما درباره‌ی هنر و ادبیات با عنوان «ارزش احساسات در زندگی هنرپیشگان» را در چند بخش در این مجله منتشر و در این نوشته اشاره‌هایی به موسیقی کلاسیک غربی و آهنگسازان نامدارش و همین‌طور موسیقی ایران در دوران باستان کرد.
«نیما» سال‌ها بعد در گفت‌وگویی با «احمد شاملو» به این نکته اشاره کرد که:‌ «پیانو صدای مادرانه همه جهان را منعکس می‌کند.»
«نیما» دوستی نزدیکی با «ابوالحسن صبا» که شوهر دختر عمویش بود، داشت. او هم‌چنین با «حسین تهرانی»، نوازنده‌ی چیره‌‌دستِ ضرب دوستی داشت و قطعه‌ای هم برای او سرود که بیان‌گر آشنایی او با این ساز و شیوه‌ی نواختنش است: «چون سرانگشت او به رقص افتد/ خانه در رقص افتدش بنیاد»
«نیما» در برخی از اشعار خود نیز از سازهای ایرانی سخن گفته است. «چنگ» یکی از این سازهاست که در شعر «افسانه‌»ی او آمده: « چنگ سازنده‌ی من به دستی/ دست دیگر یکی جام باده/ نغمه‌ای ساز ناکرده، سرمست/ شب ز چشم سیاهم گشاده/ قطره قطره سرشک پر از خون»  
او در «داستانی نه تازه» هم بار دیگر به این ساز اشاره دارد و در شعرِ دیگری سروده:‌ «آی، نی‌زن! که تو را آوای نی برده‌ست دور از ره، کجایی؟ / و همه دنیا خراب و خرد از باد است/ و به ره نی‌زن که دایم می‌نوازد نی، در این دنیای ابراندود/ راه خود را دارد اندر پیش.»
پسرش «شراگیم» در گفت‌وگویی درباره‌ی علاقه‌ی پدرش به موسیقی گفته است: «از بعضی موسیقی‌ها لذت می‌برد؛ به یاد دارم یک کار از مرتضی حنانه را دوست می‌داشت و کوه سنگی چایکوفسکی را گوش می‌کرد»
با آن‌که بسیاری از اشعارِ «نیما» بعدتر در موسیقی ایران مورد استفاده قرار گرفت؛ اما خودش بر این اعتقاد بود که این اشعار را نمی‌توان به صورت تصنیف خواند و تنها می‌توان آنان را دکلمه کرد. بعدتر بسیاری از هنرمندانِ عرصه‌ی موسیقی و از جمله گروه موسیقی «کامکارها» تعدادی از قطعاتِ‌ او را به موسیقی درآوردند؛ «شراگیم» در این باره گفته است: «من کارهای گروه کامکار را در برداشت شعر نیمای بزرگ می‌پسندم؛ ولی جائی که شجریان بخواهد آواز خودش را نمایان بدارد نه نمی‌پسندم! این البته نظر من ست نه تلفیق بین شعر و موسیقی. به گویش‌های من توجه کنید می‌بینید که موسیقی که من انتخاب کردم احساس شما را در درک آسمان آسان‌تر می‌کند.» 

*کامکارها
گروه موسیقی «کامکارها» در این سال‌ها قطعاتی بسیار از این شاعر بزرگ را به اجرا درآورده‌اند که «داستانی نه‌تازه» و «مهتاب» و «خانه‌ام ابری است» از جمله‌ی آنان است. «هوشنگ کامکار» در «شباهنگام» که براساس اشعار نیما یوشیج شکل گرفت از حضور خسرو شکیبایی در بخش دکلمه استفاده کرد.

*محمدرضا لطفی
«محمدرضا لطفی» نیز یکی از پیش‌گامانِ استفاده از شعرِ نیماست. قطعه‌ی «داروگ» به خوانندگی استاد «محمدرضا شجریان» یکی از آثار ماندگار موسیقی ایرانی به شمار می‌آید. قطعه‌ای که به گفته لطفی بر اساس ارتباط قلبی، روحی و فکری‌اش با نیما و شناختی که از مفهوم و تصویر واژگان او داشت ساخته شد.
او در یک نشست‌ تخصصی در سالِ‌ 90، از اثرگذاری نیما بر نگاه خودش و برخی آثاری که ساخته، چنین گفته است: «من با نیما به خاطر مازندرانی بودنش و این که در نوجوانی من شاعر معروفی بود، ارتباط عمیقی دارم. شاعری بود که برای جوانانی مثل من راهی را برای نگاه دگرگونه باز کرد. به نظر من نیما هم در واقع یک حافظ ادبی است و در آینده ادبی ایران به اندازه حافظ اهمیت پیدا خواهد کرد. خاطرم هست که قطعه را در مه‌آلودگی و سکوت آن زمان کلاردشت ساختم. شعرهای نیما صدای مازندران می‌دهد. موسیقی کلام و محتوای شعر نیما و زیباشناسی‌ آثارش برای من خیلی جالب است.»
 
*شهرام ناظری
«شهرام ناظری» از جمله هنرمندانی است که اشعار بسیاری از نیما را خوانده است. این خواننده‌ی نامی در کنسرت‌های داخل و خارج  بارها «می‌تراود مهتاب را» اجرا کرده و علاوه بر آن در کنسرتِ دوستی به همراه «حسین علیزاده» هر شب شعر «ری‌را» را به اجرا درمی‌آورد و آن را به شعر «همه لرزش دست و دلم» شاملو پیوند می‌زد. ناظری درباره‌ی این شاعرِ نوگرا گفته است: «به نظر من کار نیما فقط شعر گفتن نبود. نیما یک جریان فرهنگی راه انداخت که کم و بیش روی همه رشته‌ها اثرگذار بود.»
«ناظری» بر این اعتقاد است که اشعارِ‌ نیما از یک درونمایه‌ی عمیق و محتوای حسی و موسیقایی قابل توجهی برخوردار است و به خاطر این ویژگی، جفت شدنش با موسیقی کار دشواری نیست. او درباره‌ی خاطره‌ی اولین اجرایش می‌گوید: «سال 56 شبی در منزل زنده‌یاد «پرویز مشکاتیان» سه‌تار دست گرفتم و شعر «می‌تراود مهتاب» نیما را خواندم. تعدادی از هنرمندان به نشانه اعتراض مجلس را ترک کردند؛ افرادی که شاید بعدها خودشان شعر نیما را خواندند. شاید نخستین کسی هستم که شعر نیما را به صورت آواز آزاد -نه ریتم- اجرا کردم.»
او با هم‌کاری «ارشک رفیعی» و «سعید همتیان» شعرهای نیما را با یک ارکستر بزرگ ضبط کرد. در سال ۷۰ نیز در آلبومِ مشترکش با «عطا چنگوک» ، «چشم به راه» را خواند.

*کارهای دیگر
«افسانه‌ی چشم‌هایت» به آهنگ‌سازی «مهیار علیزاده» و هم‌چنین آواز علیرضا قربانی و همایون شجریان یکی از مهم‌ترین آثاری است که در سال‌های اخیر بر روی ابیاتی از نیمای بزرگ تالیف شده است.
سالار عقیلی نیز «می‌تراود مهتاب» از اشعار نیما یوشیج را با آهنگ‌سازی «کیوان ساکت» خوانده است.
آلبوم موسیقی «می‌رسد باران» بر اساس شعرهای نیما یوشیج، به آهنگسازی سیامک جهانگیری و خوانندگی حسین علیشاپور یکی دیگر از آثاری است که بر اساسِ اشعار او شکل گرفته است. از جمله قطعاتِ‌ این آلبوم می‌توان به قصه، بر فراز دشت، در فرو بند، باز آی،‌ نی تنها و توکا اشاره کرد.
 «می رسد باران»، روایتی است ساده از اشعار تصویرگونه نیما بر بستری از نغمه‌های آشنا و بی‌پیرایه موسیقی ایرانی که سعی در رهایی از قالب فرم‌ها و فضاهای آشنای سازی و آوازی دارد.
«جواد معروفی» از نخستین کسانی است که روی شعرهای نیما کار کرده است. او «افسانه‌»ی نیما را ساخت و «سیما بینا» اجرایش کرد.