موسیقی ما - نشست رونمایی آلبوم خیام و مینیمال دوشنبه 19 اسفند با حضور رضا مهدوی(مدیریت موسس فرهنگی هنری راوی آذر سینا)، حسین علیشاپور خواننده این آلبوم و پوریا شیوا ف آهنگساز آن در آموزشگاه موسیقی آذرنگ برگزار شد. به گزارش موسیقی ما، حسین علیشاپور در ابتدای این نشست با تشکر از مهدوی و شیوا فرد گفت : از آقای مهدوی بابت حمایت از موسیقی که بیش از شق بازاری داری شق هنری است تشکر می کنم.

پوریا شیوافرد در این مراسم درباره ماهیت آلبوم خیام و مینیمال و علت توجه به خیام گفت: در ابتدا باید بگویم مفهوم موسیقی نو مدرن جای بحث دارد. آنچه در این آلبوم به عنوان بیان شخصی نوشته ام لزوما چیز نویی نیست. تلاش ما هم در جهتی نبوده که بخواهیم به این کار خیلی مدرن و نو نگاه کنیم. دلیل اسم گذاری کار و توجه به خیام این است که او المان هایی در کارش دارد که قبل از به وجود آمدن مینیمال از آنها استفاده کرده است. همانطور که شعرهای ژاپنی هم این فاکتور را دارند .بعده ها همه اینها مجموعه بندی شد و در چارچوب مشخصی قرار گرفت. بیشتر در هنر تجسمی مورد استفاده قرار گرفت و آن را مینیمال نامیدند. خیام از این قضیه خیلی پیش از مطرح کردن این حرف ها سخن گفته است.

شیوا فرد افزود: می دانیم که کار تخصصی او بعد علمی داشت اما برای اینکه از ریاضیات و فیزیک راه در رویی داشته باشد شر می گفته و سعی می کرده تفکرش را در همان غالب کوچک مطرح کند. اسم خیام و مینیمال صرفا به خود خیام اشاره داشته ایم.شاعران دیگری داشته ایک که رباعی گفته اند اما نه با این کیفیت.

وی با اشاره به مینیمال بودن شعر خیام افزود: مدعی این نیستم موسیقی ارائه شده در «خیام و مینیمال» مینیمال است. چرا آن حوزه تعارف خودش را دارد و من هم علم این را ندارم که بخواهم همچین موسیقی هایی می نویسم. آوردن مکتب مینیمال در موسیقی ما هم خود جای بحث دارد. حداقل فراتر از علم من است.سعی ما این است که در فضای شعر خیام کوتاه و مختصر موسیقی جواب بدهد. چه از لحاظ صناعت ادبی و چه از نظر تصویرسازی هایی که خود او در شعرش انجام داده است. یا اینکه فضا سازی هایی که در مفاهیم استفاده کرده در موسیقی مد نظر قرار بگیرد.

شیوافرد با اشاره به سازبندی و استفاده از صدای علیشاپور در این آلبوم گفت:  اولین دلیل استفاده از صدای علیشاپور در این آلبوم این بود که من وقتی پارتیتور خود را می نویسم برای آدم مشخص می نویسم.البته نمی دانم این توانایی یا ضعف است اما اصولا نمی توانم چیزی بنویسم در صورتی که برداشتی نسبت به نوازنده اش ندارم. چون به واز کار به شکل ساز نگاه کردم (یعنی یک کارکتر روایی سازگونه) مجبور بودم آن کیفیت صدایی را در ذهنم بسازم و بعد برایش بنویسم. حسین از دوستان چندین و چند ساله است و صدای او در ذهنم بود. به اضافه اینکه رنگ صدای او در ذهنم بود، توانایی های ریتمی او به گونه ای بود که تنها کسی بود که می توانست کمک کند. نحوه ادای کلمات، مکتب اصفهان به عنوان دانش مضافی که نسبت ب دیگران در آواز دارد، تحریرهای او و ا همه مهمتر نبود چاچوب های سفت و سخت سنتی در صدایش باعث می شود در این زمینه بتوانید راحت تر مانور دهید.شاید با آدم های دیگر خیلی سخت تر بشود این کار را کرد. به حق هم حسین و هم بقیه بچه ها به همان صورتی که می خواستم این کار را انجام دادند.

شیوا فرد در مورد شیوه ضبط این کار و تمایز آن نسبت به بقیه کارها گفت: در مورد گروه هم مهم ترین عنصری که در این کار وجود داشت این بود که کل کار به صورت آنسامبل نواخته شده بود. کسی که دستی در کار داشته باشد می داند اجرای چنین کاری به صورت آنسامبل بسیار مشکل بود. گروه تمرین های زیادی انجام داد و یکی از مشخصه های مهم این شیوه آن است که ضبط آنسامبل اصولا کیفیتی به کار می دهد که در ضبط لاین لاین به دست نمی آید. مطلب مهم دیگر که ممکن است به چشم نیاید صدابرداری کار بود که آقای اردستانی به خوبی و با شناختی که صدا را می شناسد کار را به پایان برد. او بر حسب استایل نوازنده پشت ساز صدا می گیرد. المان مهم در کار صدابرداری ایشان بود که با وسواس کار را انجام دادند.

شیوافرد در پایان سخنانش از حضور مهدوی قدردانی کرد و گفت: شانس آخری که من آوردم حمایت آقای مهدوی بود که بر خلاف رویه تهیه کنندگان که معمولا دست به چنین کارهایی نمی زنند، به جنبه هنری کار توجه کردند و از جنبه بیزینسی کار چشم پوشی کردند. در مجموع اگر کار خیام و مینیمال خوب از آب درآمده باشد به خاطر تعدادی آدم بوده که درست کنار هم گذاشته شدند تا این کار شکل بگیرد. در این زمینه مدعی هستم که هم خودم توانستم این آدم ها را کنار هم بگذارم و هم شناس بوده که این پکیج جم شده تا این کار به شکل مناسبی وارد بازار شد.

حسین علیشاپور در بخشی از این نشست از آلبوم «خیام و مینیمال » به عنوان بارزترین کارش یاد کرد و گفت:من اگر در این چند کاری که در مقام یک شاگرد خوانده ام بخواهم یکی را به عنوان کار ویژه و بارز خودم نام ببرم از این کار اسم خواهم برد. پوریا شیوافرد که همیشه خودش از کاربرد لفظ موزیسین در مورد خودش ابا دارد موسیقی دانی است که با کلنجارهایی ذهنی که دارد خود را از آب گل در آورده است. موسیقی این کار به نظر من تمبر کار اوست. در اهنگسازی به بیانی رسیده که متعلق به خود اوست. مضاف بر اینکه باید بگویم ارکستری که در اینجا جمع شده حقیقتا ارکستر بسیار توانایی است. یعنی تک تک این دوستان در کار خود بارز هستند. کمانچه آقای صادقی و دریایی خیلی عالی است. قانون خانم نظری و سنتور خانم امینی و تار آقای تحویلداری از بهترین ها ست. به گونه ای می توان بگویم وجه موسیقی 30 سال پی به آن طرف در آنها وجود دارد چون با هم رفت و آمد دارند و حس و حال هم را می شناسند و چشم داشتی هم ندارند.

علیشاپور با اشاره به لزوم اجرای این کار گفت : انشالله امیدواریم این کار اجرا شود و بنده اگر این اتفاق بیافتد به عنوان یکی از اعضای این گروه بسیار خوشحال می شوم. البته این نکته را هم اضافه کنم که خیام و مینیمال به لحاظ مختصات اجرایی کار بسیار سختی است. چون کاملا چند صدایی است. کاش شرایط مهیا بود و دوستان می توانستند بر سر تمرین ها هم بیایند تا ببینند آنچه به صورت سی دی عرضه شده درست مطابق آن چیزی است که ارکستر نواخته است.

علیشاپور در پایان سخنانش با اشاره به نقش رسانه در شناسایی کارهای قابل توجه در عرصه موسیقی تاکید کرد: به نظر من دیگر وقت آن رسیده تا جامعه مطبوعاتی و موسیقی که بنده هم هر دو آنها را تجربه کرده ام ،دست به دست هم دهند و کارهایی را که ویژه تر است و به تمایزات فرهنگی بهتر و بیشتر کمک می کند را درشت تر کنند. هم نشینی برخی جریان های روتین در موسیقی و جریان رسانه ای(به عنوان یک جریان تاثیرگذار) به درد موسیقی و رسانه نمی خورد. هیچ کدام از این مبادلات که در حال حاضر بیشتر هم شاهد آن ها هستیم فایده خاصی ندارند و فقط جنبه خبررسانی را در دل دارند. گویی تحلیل کنار می رود. تحلیل کارهایی مثل خیام و مینیمال جریانات متمایز موسیقی را پررنگ می کند و این به درد موسیقی می خورد. امیدوارم این اتفاق بیافتد.

رضا مهدوی که سخنران آخر این نشست بود و تهیه کنندگی پروژه خیام و مینیمال را به عهده داشت با اشاره به سابقه آشنایی خود با شیوا فرد گفت: آشنایی من با آقای شیوا فرد به سال ها قبل و در رابطه با کار بی کلام ایشان باز می گردد. در استودیو پژواک هم رفت و آمد داشتم و اندیشه متفاوت ایشان نسبت به هم دوره ای هایشان احساس کرد. در ادامه دیدم ایشان دغدغه هایی دارد که در روزگار امروز به سادگی به دست نمی آید. سهل و ممتنع است. الان هم که این کار آمده می بینم او آدمی است که صرفا به موسیقی فکر می کند و عاشق موسیقی است. به هر قیمتی هم حاضر نیست موسیقی خود را نابود کند تا تابع سفارشاتی باشد که بعضی ها بر آن نام جامعه مافیایی میگذارند( الته من با این اصطلاح موافق نیستم). ای رویه مرسوم است که همه چیز باید در یک جهت و تفکر خاص حرکت کند اما شیوا فرد به اینها فکر نمی کند و ماحصل می شود خیام و مینیمال. اساسا کسی که دارای فلسفه فکری است به خصوص در نسل جوان من علاقه دارم حامی او باشم .البته هیچ کار خاصی انجام نداده ام اما  من کسی هستم که دوست داشتم در تولید این کار نقشی داشته باشم و بنابراین با اولین پیشنهاد پذیرفتم. و سعی کردم از رفتارهای مرسومی که در همکاران ما متداول است دوری کنم چراکه اعتقاد دارم هرچه موسیقی ما بخواهد بیان ند در این نسل است. دهه شصتی ها در دهه شخصی بزرگ شدند و با چنگ و دندان و بدون هیچ حمایتی، فکر و اندیشه و ابزار و تار و پود را خودش به دست آورده پس باید مورد حمایت قرار بگیرند.

شیوافرد افزود: فلش بکی به دوره مدیریتم در حوزه هنری می زنم. به گمان من این کار باید در حوزه هنری تولید می شد. در حوزه هنری بخشی به نام موسیقی تجربی داشتیم و تا زمانی هم که من در آنجا بودم 18 کار را تولید کردم. این کار باید با برند آنجا بیرون می آمد و همه جوره مورد استقبال مادی و معنوی قرار می گرفت. خود ایشان هم در متنی که نوشته اند اشاه کرده اند این یک کار تجربی است و منتظر نظرات و پیشنهادات دیگران هستند. اولین کار تجربی ما در حوزه هنری از سال 74 آلبوم صبحدم سالار قیلی بود که در ان موقع هنرجویی هنرستان بود و 17 سال سن داشت. این کار زمینه ساز 17 کار دیگر شد.

مهدوی با اشاره به تعریفی که در مورد فضای تجربی موسیقی دارد گفت: کار تجربی به این معنا نیست که صرفا یک تجربه دربین است بلکه کار جوان هایی استبا استعداد خاص که چه بسا به مرحله استادی رسیده اند اما به خاطر سن و جایگاه آنها در اجتماع این اجازه را نمی دهد به آنها استاد بگوییم .یعنی دارای قابلیت های ویژه هستند. این کار خیام مینیمال هم درک من و تصور من در همه مراحل کار و حتی الان که طراحی کاور شیک و عالی آن را می بیند احساس می کنم یک مورد جالب است. هدف از موسیقی تجربی که در دفتر پژوهش های کاربردی مرکز موسیقی حوزه هنری به وجود آوردم این بود که این کارها به گونه ای دیگر دیده شود و این شهرت گرایی و میل به یافتن اسامی خاص در این قضیه مورد توجه قرار بگیرد. البته بحث تجربی تنها در ایران مفهوم تازه ای است اما در اروپا و مغرب زمین این بحث سال هاست مورد توجه قرار گرفته و چهره های شاخصی از آن جریان سربرآورده اند و بانک ها،موسسات، دولت ها هم از آنها حمایت می کنند.

ما در مجموعه کوچک خودمان خیام و مینیمال را به عنوان اثری با دارا بودن تمامی المان های لازم برای ارائه به عنوان یک اثر خاص  مورد توجه قرار دادیم.

او درباره شیوه کار شیوافر و المان هایی که در این کار دیده گفت: این کار، کاری بود که در عین حال که جوانگرایانه، ایده آل منش و فلسفی بود،  کاری است که می تواند الگو ساز شود و دیگران از آن الهام بگیرند و این راه را ادامه دهند. کاری است که صحنه آن می تواند تاثیر زیادی در بهتر دیده شدنش داشته باشد. به دوستان توصیه کردم به هر شکل ممکن در اجراهای داخلی، خارجی و حتی جشنواره ای آن را ارائه دهند. معتقدم اگر این کار تصویری دیده می شد به مراتب در بهتر و زودتر دیده شدنش موثر بود چرا که کاری کاملا روایی است و می تواند صحنه فوق العاده ای داشته باشد. این صرفا یک موسیقی شنیداری نیست بلکه می شود آن را در لحظات مختلف، در کنار کتاب خواندن، در کنار سفر رفتن و در کنار با خانواده نشستن و چای نوشیدن و حتی یک محفل کاملا ادبی، کلام، موسیقی و خوانندگی سه اس مثلثی شدند که نیازهای درونی یک تهیه کننده مثل مرا ارضا می کند و حاضرم با جان و دل مهر تایید را بر این کار بزنم. احساس می کنم شاید در آینده ای نه چندان دور بشود این کار را مردم لمس کنند. اگر مشکل پخش و فروشندگانی که خود را در جایگاه کارشناس می دانند را نداشته باشیم به گمانم این کارها بهتر دیده می شود. این اثر جایگاه واقعی خودش را پیدا می کند.اعتقاد من به عنوان یک تهیه کننده و ناشر این است که الان می کارم تا فردا برداشت کنم. حالا این برداشت می خواهد مادی باشد یا معنوی. البته که بعد معنوی اش برایم مهمتر است چرا که من از این راه ارتزاق نمی کنم. سود مادی را هم می خواهم در حمایت از جوانانی که فرداها در راه تولید و فکر و اندیشه قدم بر می دارند صرف کنم.

مهدوی درباره قدم زدن در ورطه ای اینچنینی تاکید کرد: می خواهم نفس خودم را کنترل کنم و اگر قرار است ده سال دیگر هم در این زمینه کار کنم با همین تفکر مسیر را ادامه بدهم و وقتی پس از سال ها کارها را کنار هم قرار می دهم ببینم کارنامه ای پربار دارم که علارغم اینکه هنرمندانش از من راضی هستند من هم از خودم راضی هستم و توانسته ام اثر انگشت راوی آذر کیمیا را ریشه دار کنم و با افتار می گویم کار آقای شیوافر دارای این شاخصه ها هست.

مهدوی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به سابقه آشنایی اش با حسین علیشاپور گفتک آقای علیشاپور را هم از سال ها پیش میشناسم و توفیق داشتم اولین کار رسمی ایشان را که در همکاری با آقای شهرام صالحی در غالب موسیقی تجربی در حوزه هنری ارائه دهم. کارهای بعدی را هم با ایشان انجام دادیم.نمی خواهم بگویم آقای علیشاپور دنبال شهرت نیست اما ایشان حاضر نیست به هر قیمتی شهرت را به دست بیاورد. در خیام و مینیمال به معنای واقعی کلمه گل کاشته و اگر از این راه شهرتی نصیب او شود به حق است چرا که یک کار الگویی و نو کرده و فکر شیوا فرد را خوانده و  با او همراه شده است. در حالی که خیلی از خوانندگان هم هستند که به واسطه درک شعری خوبی که دارند شعر را می خوانند اما هیچ ارتباط همراستای با آهنگ و ارکستر ندارند.در مورد این کار هم بگویم که امیدوارم این کار به هر قیمتی روی صحنه بیاید و مردم آن را ببینند. چرا که امروز مردم دنبال شنیدن هستند. درست است که فراوانی ها زیاد است و اما مردم هر روز اشتیاق بیشتری به موسیقی نشان می دهند. ما ناشران موظفیم این کارها را در بسته بندی زیبا وارد سبد خانوار کنیم و شنیدنشان را ارضا کنیم.

وی با ارائه پیشنهادی درباره استقبال از کارهای موسیقایی متفکرانه افزود: الان نزدیک نوروز  هستیم چه قدر خوب است که رفتارها به این سمت برود که در کنار عیدی نقدی یک کتاب خوب یا یک سی دی خوب به کودکانمان بدهیم.معتقدم جامعه الیتی هستند که (به دور از تعریف مرسوم با اشاره به ثروتمندان و طبقه تحصیل کرده و ...) که با فرهنگ هستند و خیام و مینیمال را اگر بشنود آن را به دیگران هم هدیه خواهد داد. این کار نه به اقتصاد موسیقی که به اقتصاد فرهنگ و هنر کمک خواهد کرد. چرا که تیراژهایی که می دهیم زیر بیست هزار تا 100 در صد ضرر است اما اگر بتوانیم دربافت شعور شنیداری مردم را بالا ببریم نوروز متفاوت تری داریم و به معنای واقعی با رستاخیز طبیعت متحول شدیم.