موسیقی ما -  در حالی که بیش از سه ماه از پایانِ سی‌وسومین جشنواره‌ی موسیقی فجر می‌گذرد؛ همچنان بسیاری از گروه‌های داخلی و همچنین عواملِ‌ اجرایی این رویداد که باید آن را مهم‌ترین و در عین حال تنها اتفاقِ موسیقایی دولتی در ایران دانست؛ دستمزدِ خود را دریافت نکرده‌اند. البته در این میان گروه‌های خارجی شرکت‌کننده در جشنواره، تمامی حق‌الزحمه‌ی خود برای اجرا در این رویداد را پیش از خروج از کشور دریافت کرده‌اند.

پیگیری‌های «موسیقی ما» نشان می‌دهد تا پیش از پایانِ‌ سالِ‌ گذشته، هنرمندان و عواملِ‌ اجرایی زمانی که با انجمنِ موسیقی (که قراردادها با آن بسته شده است) مراجعه می‌کردند، این وعده به آنان داده می‌شد که تا پایان سال بودجه‌‌ای که وزارتِ ارشاد تعیین کرده است به دستِ آنان خواهد رسید و همین باعث امیدواری هنرمندان و عوامل اجراییی دخیل در جشنواره بود؛ به‌خصوص اینکه معمول است پیش از پایانِ سال، معمولا نهادهای دولتی – و حتی خصوصی- بدهی‌های خویش را تسویه کننند، این اتفاق اما رخ نداد و از آن زمان به بعد مسوولانِ این دفتر و کارمندانشان حتی به تماس‌های هنرمندان نیز پاسخ نمی‌دهند.

این در حالی است که «حمیدرضا نوربخش» - مدیر سی‌وسومین جشنواره‌ی موسیقی فجر- نیز خود دستمزدش به عنوانِ دبیر جشنواره را دریافت نکرده‌اند؛ این اتفاق کم‌وبیش در جشنواره‌های دیگر نیز رخ داده است؛ هر چند که در این میان «سینما» همواره چون تافته‌ی جدابافته است و تمام بدهی شرکت کنندگان در آن تسویه شده است.
 

• بودجه‌ی دو میلیاردی!

بودجه‌ی سی‌وسومین جشنواره‌ی موسیقی فجر، چیزی بالغ بر یک میلیارد و هشتصد میلیون تومان بوده است؛ یعنی مشابه همان مبلغی که برای سی‌ودومین دوره در نظر گرفته شده بود؛ البته به این میزان باید رقمِ فروشِ بلیت‌های سالن‌های مختلف که بنا به ادعای مسوؤلان جشنواره، بسیاری از آنان «سولد اوت» شده‌اند؛ اضافه کرد. این در حالی است که بودجه و هزینه‌ی سی و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر در بخش ملی بیش از ۱۱ میلیارد تومان و در بخش جهانی بیش از ۸ میلیارد تومان بوده است؛ همین مقایسه‌ی سرانگشتی نیز تفاوت و تبعیضِ میانِ جشنواره‌های مختلف را نشان می‌دهد که دست و پای مدیر و دبیر و سایرِ دست‌اندرکارانِ جشنواره را برای برگزاری جشنواره‌ای که کیفیت‌های لازم را داشته باشد، می‌بندد؛ اما آنچه بدیهی است آنکه قراردادها نیز بر اساسِ همین مبلغ  به اضافه‌ی درآمدی که بلیت‌فروشی نصیبِ جشنواره می‌کند، بسته شده و به‌این ترتیب می‌بایست سه ماه از جشنواره گذشته این مبالغ تسویه می‌شد.  البته در مدت زمانِ کوتاهی از جشنواره‌ی موسیقی فجر، زمزمه‌ی تحولات در دفتر موسیقی آغاز شد و حالا با تغییرِ مدیرِ کل دفتر موسیقی و همچنین معاونتِ هنری و به احتمالِ‌ زیاد و به زودی مدیرِ انجمن موسیقی، بدهی‌های معوقِ هنرمندان و دست‌اندرکارانِ جشنواره با ابهاماتی بیشتر مواجه می‌شود.
 

• هنرمندان چه می‌گویند؟

گردش مالی صنعت موسیقی در کشور نزدیک به 100 میلیون دلار تخمین زده می شود. از آنجایی که اجراهای صحنه‌ای همواره یکی از مهم ترین منابع کسب درآمد در صنعت موسیقی هستند و در این میان جشنواره‌ی موسیقی، می‌تواند کنسرت‌های خود در بسیاری سالن‌ها را به صورت رایگان یا با مبلغ بسیار اندکی برگزار کند، عدم تسویه با هنرمندان این سوال را جدی‌تر می‌کند که چرا تاکنون معوقاتِ هنرمندان و مسوؤلانِ جشنواره پرداخت نشده است .«مازیار یونسی» که در سالِ گذشته کنسرت ارکستر سمفونیک ایران-اتریش را در تالار وحدت اجرا کرد و یکی از باشکوه‌ترین اجراهای این جشنواره را رقم زد؛ در این اجرا «بابک کوهستانی» از نوازندگان بسیار برجسته ویلن و ویلا نیز حضور داشت؛ حالا «مازیار یونسی» می‌گوید: «بعد از پایانِ اجرا، با نوازندگانِ اتریشی تسویه شد؛ درست است که باید ما به نوازندگانِ بین‌‌المللی را ارج دهیم و از آن طرف مسوولان جشنواره، مجبور به تسویه با نوازندگان و موزیسین‌های خارجی هستند؛ اما به نظر می‌‌رسد که باید احترام بیشتری نیز به هنرمندان و نوازندگانِ خودمان گذاشته شود.»

او می‌گوید که جشنواره‌ی موسیقی فجر تنها چراغی است که در موسیقی ایران روشن است و نباید خاموش شود: «همان‌طور که هنرمندان همواره به درخواستِ مسوولان پاسخ داده و در این جشنواره با تمام کمی‌ها و کاستی‌هایش حضور پیدا کرده‌اند، بهتر است که این احترام متقابل حفظ شود.»

یونسی با ارکستری با 30 نوازنده حضور داشته است و حالا علاوه بر اینکه خود دستمزدش را دریافت نکرده است؛ باید پاسخ‌گوی سوالاتِ نوازندگانش هم باشد: «در این مدت با تماس‌های ما می‌گفتند که هنوز بودجه‌ای نرسیده و تاریخ دقیقی هم برای این مساله تعیین نمی‌کردند و حالا هم دیگر کسی پاسخ‌گو نیست. ای‌کاش از همان اول گفته‌ می‌شد که قرار است حضورِ شما در این رویداد رایگان باشد؛ آن وقت ما تا این اندازه با مساله مواجه نمی‌شدیم.»
 

• حمیدرضا نوربخش: نیمی از بودجه‌ی جشنواره از محل درآمد فروش بلیت بوده است

این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که «حمیدرضا نوربخش» - مدیر عامل خانه‌ی موسیقی و دبیر سه دوره از این رویداد- سالِ گذشته و در اختتامیه‌ی جشنواره‌ی موسیقی به این نکته اشاره کرد که: «مروری بر جشنواره موسیقی طی سه دهه گذشته به خوبی نشان دهنده تاثیرهای ژرف موسیقی در همه بخش های فرهنگی است. خوشبختانه این ظرفیت بالا در حوزه اقتصادی نیز نمایان شده به طوری که نیمی از بودجه جشنواره از محل درآمد فروش بلیت حاصل شده است. از دوره سی و یکم جشنواره به بعد میزان فروش بلیت ها جهش زیادی داشت به طوری که در دوره بعدش فروش بخش بین‌الملل نیز هم‌سطح فروش موسیقی پاپ شد. این در حالی است که در دوره‌های قبل بخش پاپ بیش از ۸۰ درصد درآمد جشنواره را به خود اختصاص می‌داد.»

بر اساسِ گفته‌های آقای نوربخش، نگاهی به قیمتِ بلیت‌های جشنواره‌ی سال گذشته می‌اندازیم:

قیمت برنامه‌های ارکسترال، گروه ها و هنرمندان شرکت کننده در بخش بین الملل: ۳۰ تا ۹۰ هزار تومان
قیمت بلیت آثار به صحنه رفته در تالار رودکی: ۵۰ تا ۸۰ هزار تومان
قیمت بلیت آثار به صحنه رفته در مجموعه فرهنگی هنری برج آزادی: ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان
قیمت بلیت کنسرت های به صحنه رفته در بنیاد آفرینش های هنری نیاوران: بین ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان
قیمت بلیت کنسرت‌های به صحنه رفته در مرکز همایش‌های برج میلاد: 35 تا 95 هزار تومان و بالاخره سالن همایش ایرانیان : بین ۵۰ تا ۹۰ هزار تومان  

رقم تعیین‌شده برای فروش بلیت های جشنواره نسبت به قیمت کنسرت هایی که طی سال در تالارهای مختلف اجرا می شود تا حدی ارزان تر است، اما با توجه به 90 اجرایی که در جشنواره‌ی امسال شد، رقم قابل توجهی بلیت به فروش رفته است؛ با تمام این اوصاف «دانیال جورابچی» که یکی از فعال‌ترین هنرمندانِ حاضر در جشنواره‌ی سال جاری بود هم می‌گوید که تاکنون هیچ دستمزدی برای اجراهای متعدد خود در جشنواره – به عنوان نوازنده و مایستر- نداشته است: «ما در زمان جشنواره در چندین کنسرت به عنوانِ نوازنده حضور داشتیم؛ اما تاکنون نه من و نه هیچ‌کدام دیگر از کسانی که در این برنامه‌ها حضور داشتند، دستمزدی دریافت نکرده‌اند؛ ما حتی پیش از پایان سال نیز پیگیر معوقاتِ خود بوده‌ایم که هیچ پاسخی نگرفتیم.»

او اما امیدوار است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به وعده‌ی خود عمل کرده ودستمزدهای نوازندگان را پرداخت کند.

این گزارش ادامه دارد ...