موسیقی ما - اولین جلسه کارگاه ترانه بابک صحرایی در سال جدید با حضور حامی و رضا تاجبخش برگزار شد. طبق روال همیشگی این جلسه بعد از ترانه خوانی هنرجویان حامی و رضا تاجبخش به سوالات هنرجویان پاسخ گفتند.

حامی در پاسخ به سوالی درباره چگونگی صدور مجوز کنسرت برای بانوان اظهار داشت: طبیعتا تنها امکان فعالیت خوانندگان زن برگزاری کنسرت برای بانوان است. منتها نیازمند تمرین و تلاش بسیار است. از هماهنگ شدن با نوازنده ها برای اجرای زنده گرفته تا گرفتن مجوز و تسلط بر خوانندگی به روی صحنه که انجام این مراحل بسیار زمان بر است. خواننده هایی مثل ارکیده حاجی وند که کنسرت های بانوان بسیاری برگزار کرده اند سالهاست که دارند کار می کنند و می خوانند و ارکستر خوبی متشکل از خانم های نوازنده دارند.

رضا تاجبخش در ادامه گفت: خواننده برای اجرا به روی صحنه ابتدا باید به استانداردهای این نوع از اجرا دست پیدا کند که بدون تمرین طولانی امکان پذیر نیست.

حامی در بخش دیگری در آسیب شناسی وضعیت موسیقی فاخر در حال حاضر عنوان کرد: موسیقی مولف و درست باید ستون ها و سکوهای درستی داشته باشد تا نسل ما و نسل های بعد بتوانند به روی آن بایستند. در حال حاضر من به شخصه ابزار فعالیت در بخش موسیقی مولف و جدی را به اندازه کافی در اختیار ندارم. رضا تاجبخش یکی از نوابغ موسیقی ماست ولی نوازنده های ما در حال حاضر به معنای واقعی کلمه ضعیف هستند. قبل از انقلاب هم همینطور بوده و خارجی ها می آمدند در ایران ساز می زنند. الان که اوضاع خیلی بدتر است و نوازنده ها فقط پول را می شناسند. وضعیت صدابرداری از نوازندگی هم بدتر است. در زمینه شعر و ملودی اما پیشرفت کرده ایم. وضعیت تنظیم هم که به نظرم افتضاح است. سعی مان را می کنیم که بهتر شویم.

حامی درباره مقایسه موسیقی بازاری و فاخر عنوان کرد: اگر حمایت از موسیقی بازاری را عدد صد حساب کنیم؛ حمایت از موسیقی فاخر در حیطه پاپ در حد عدد پنج است. با این وجود موسیقی فاخر و جدی با وجود نداشتن حمایت پیشرفت بسیار خوبی داشته است. خواننده های با ارزشی هم در این بخش از موسیقی داریم. مثل مانی رهنما که زحمت بسیاری برای آثارش می کشد و آلبوم هایش یک سروگردن بالاتر از بسیاری از آلبوم ها قرار دارد.

حامی در ادامه درباره وضعیت نوازندگی در موسیقی ایران افزود: به عنوان مثال ما یک نوازنده خوب کنترباس بیشتر نداریم که آقای خورشیدفر است. زهی هایمان در استودیو صدای مرگ می دهند. باور کنید ما در استودیو با بدبختی ساز می گیریم. مثلا یکی دو نوازنده خوب گیتار بیشتر نداریم. هرچه گیتار در کارها می شنوید از فیروز ویسانلو است و یا مثلا رضا لمعانی. همین و همین.

رضا تاجبخش در باره این بحث گفت: یعنی اینکه ما برای هر سازی یکی دو نوازنده خوب بیشتر نداریم. البته نوازنده های متولد دهه هفتاد خیلی جدی دارند بالا می آیند و می توانم بگویم در حد بین المللی دارند رشد می کنند

حامی افزود: منظورم همین است. تعداد نوازنده های خوب ما بسیار اندکند. افرادی مثل خود رضا تاجبخش، علی جعفری پویان، فیروز ویسانلو و تعداد اندک دیگری که تمام بضاعت موسیقی ما در عرصه نوازندگی هستند. جا دارد که به یک مساله ای اشاره کنم. ما آهنگسازها و تنظیم کننده های زیادی داریم که بسیار پرکارند و به خواننده های داخل و خارج کار می دهند و موسیقی شان کاملا مبتنی بر قدرت و خلاقیت سه چهار نوازنده است. یعنی آهنگساز یک طرح موسیقی اش را بدون نت و حتی آکورد به استودیو می آورد. بعد رضا تاجبخش پیانو اش را خودش به صورت گوشی و بدون هیچ نتی می زند. فیروز ویسانلو هم به همین شکل گیتارش را می زند و حتی آکوردها را هم خودش می نویسد. پیام طونی هم به همین شکل ویلون ها را می زند. بعد این موسیقی به اسم تنظیم کننده می خورد در صورتی که او هیچ کاری نکرده و هرچه می شنوید خلاقیت نوازنده هاست

حامی در پاسخ به سئوالی در این باره که چرا تنظیم در موسیقی ایران پیشرفت مناسبی نداشته گفت: چون بسیاری از تنظیم کننده‌های ما بی سوادند. منی که نوازنده نیستم آکوردها را از خیلی از آقایان تنظیم کننده بیشتر می شناسم. سراغ هر کسی می روی حتی به عنوان مثال سواد تشخیص آکوردهای ترکیبی رضا تاجبخش در قطعه غزل را ندارد. تنظیم کننده هایی مثل رضا تاجبخش، علی بیرنگ و نوید سپهر واقعا بی نظیرند. یا کسی مثل پویا نیک پور که بسیار خوب است و تا به حال امکان همکاری با او برایم پیش نیامده. همچنین تنظیم کننده هایی مثل مهران خلیلی و نیکان که در آلبوم جدیدم با آنها همکاری داشته ام. در کل اما تنظیم کننده خوب بسیار کم داریم.

حامی در ادامه اظهار داشت: آن زمانی که با بابک بیات و بامداد بیات کار می کردم ابزار کار ما پیانو و مداد و کاغذ بود. یعنی آهنگساز موسیقی اش را می نوشت. الان ابزار کار تنظیم کننده ها کیبورد و کامپیوتر است. یعنی با کیبورد می زنند و کامپیوتر برایشان نت می کند که این نوع کار کردن را من موسیقی نمی دانم. تعداد آهنگسازهایی که الان تنظیم و موسیقی شان را می نویسند بسیار اندک است. کسانی مثل رضا تاجبخش و چند نفری که اسم بردم.

یکی از سوالات مطرح شده در این نشست درباره دغدغه های اجتماعی خواننده هایی مثل حامی بود. حامی در پاسخ به این سوال گفت: من با دغدغه های اجتماعی رشد کرده ام. در تمام آلبوم هایم هم ترانه های اجتماعی اجرا کرده ام. ترانه هایی هم بوده که قصد اجرایشان را داشته ام اما نتوانسته ام مجوزشان را بگیرم. مثل «زمستون» سروده بابک صحرایی. در آلبوم جدیدم هم قطعه ای مثل «با من حرف بزن» و «پرواز ممنوع» را دارم.

در ادامه جلسه رضا تاجبخش درباره نگاهش به ترانه و معیارهایش برای انتخاب یک ترانه و آهنگسازی آن اظهار داشت؛ بخش تکنیکی یک ترانه برای من ارجحیت دارد. ابتدا به اصول فنی و ساختاری ترانه توجه می کنم و بعد به سراغ احساس آن ترانه می روم. در زمینه ملودی و تنظیم هم چنین نظری دارم. ابتدا به تکنیک آن توجه می کنم و بعد به احساس.

رضا تاجبخش در ادامه عنوان کرد: من سعی می کنم خودم را درگیر حاشیه ها نکنم. موسیقی ای که من دوست دارم همینی است که دارم کار می کنم. اگر اتفاقی در موسیقی افتاده که باعث ضعف یا مشکلی شده قاعدتا یکی از دلایلش کمبود حمایت هاست. موسیقی فاخر موسیقی ای است که در همه جای دنیا جایگاه خودش را دارد و قرار نیست که به اندازه موسیقی عادی پاپ عمومی و فراگیر شود. الان مثلا «آشر» خیلی معروف تر از «آندره بوچلی» است. در همه جای دنیا همین است. در موسیقی هرچه به سمت کلاسیک تر شدن پیش می روی مخاطبت ریزش می کند.

حامی و رضا تاجبخش در پاسخ به سوالی درباره مقایسه آهنگسازی به روی ترانه یا نوشتن ترانه به روی آهنگ بر این نظر بودند که در صورت دوم معمولا اتفاق بهتری می افتد. رضا تاجبخش دراین باره عنوان کرد که در آلبوم جدید حامی در قطعه «تقویم» این اتفاق افتاده و بابک صحرایی ترانه را به روی ملودی او نوشته است. بابک صحرایی نیز در این باره گفت: قاعدتا نوشتن ترانه به روی ملودی می تواند اتفاقات تازه تری را رقم بزند. کما اینکه در موسیقی پاپ دهه ۵۰ این  اتفاق بسیار صورت می گرفته. بحث در اینجاست که در چنین موقعیتی ترانه سرا باید دانش لااقل مناسبی در زمینه موسیقی داشته باشد.

رضا تاجبخش در پاسخ به این سئوال که با کدامیک از خواننده هایی که تا کنون با آنها همکاری داشته راحت تر بوده و ازتباط کاری بهتری داشته عنوان کرد: من با خواننده های نسل اول مثل خشایار اعتمادی و علیرضا عصار و محمد اصفهانی همکاری زیادی نداشته ام. با خواننده هایی مثل مانی رهنما و حامی و حمید خندان و نیما مسیحا بسیار راحتم و با تمامشان همکاری کرده ام  چون هم با این خواننده ها بزرگ شدم و هم اینکه موزیک هایشان را دوست دارم. در  حالت کلی من با حامی و بابک جهانبخش و نیما مسیحا بسیار راحتم و بهتر می توانم کار کنم