موسیقی ما - «برخی» دوستش ندارند، برخی نیز چشم دیدنش را. شاید نه به این دلیل که نقدها و تحلیل‌های تندش در سالهای اواخر دهه 60 و اوایل 70 به شدت قلقلکشان می‌داد. حتی شاید نه بخاطر پیش‌بینی‌های تحلیلی او از آینده موسیقی ایران که اغلب درست از آب درآمده. و حتی شاید نه بابت سخنرانی او درباره «قدرت» و نشانه‌شناسی آن، که ذهن ما را به سوی کس یا کسانی در بدنه جامعه موسیقی رهنمون می‌کرد و آن «برخی» دوست نمی‌داشتند چنین اتفاقی را.
 
بلکه برای استقلال اندیشه‌اش. «جمال سماواتی» نوازنده و موسیقیدان و از اعضای اولیه کانون چاوش، بیش آنکه یک هنرمند عمل‌گرا (نوازنده صرف) باشد، یک اندیشمند مستقل است. و چه چیز برای کانونهای قدرت آزاردهنده‌تر از استقلال صاحب اندیشه؟
 
او بجز علاقه‌مندی بسیار به «محمدرضا لطفی» -که آن‌هم هیچ‌گاه باعث رابطه‌ای از جنس مراد و مریدی نشد- وامدار و مجیزگوی هیچ فرد و گروه و دسته‌ای نبوده.
 
او علاوه بر موسیقی، فلسفه، جامعه شناسی، روانشناسی، منطق و حتی فقه می‌داند و خوب هم می‌داند و این همه باعث نشده که او هنرمندی دارای معلومات بالا باشد؛ بلکه او از این همه اطلاعات و ترکیب آنها دانشی پدید آورده که به او امکان دورتر دیدن را می‌دهد.
 
با موسیقی جهان و اتفاقات روز آن همزمان با پیگیری دائمی موسیقی داخل ایران آشنا است. با وجود دوری فیزیکی از کشورش، ارتباط عمیقی با جامعه ایرانی دارد و هر از گاهی که به ایران سفر می‌کند، واکاوی جدی از هر آنچه برایش میسر است را در دستور کار دارد.
 
سماواتی خوب می‌بیند،خوب می‌شنود و در نهایت خوب تحلیل می‌کند. هر چند گاهی تندی‌هایش، دوستان و دوست‌دارانش را هم می‌آزارد، اما این خصلت چیزی از ارزش‌های این اندیشمند هم‌روزگار ما نمی‌کاهد.
 
شاید اگر کم کاری‌های او در زمینه‌های اجرایی نبود، می‌شد یا می‌شود با سلسله برنامه‌هایی این همه دانش و اندیشه را با جوانان امروز به اشتراک بگذارد. هر چند چنین کاری انگیزه می‌خواهد و در این وانفسا یافتن انگیزه کار ساده‌ای نیست.
 
امیدوارم نشست امروز -که بی‌شک برای شخص نگارنده این سطور، پر از نگاه‌های نو به اتفاقات مبتلا به موسیقی ایران خواهد بود- نقطه آغازی باشد برای سمینارها و کنگره‌های آسیب‌شناسی بعدی و حضور پررنگ‌تر «جمال سماواتی» در ایران.
 
مهران مهرنیا