بزرگداشت «نادر گلچین» با حضور کامبیز روشنروان، عباس خوشدل، علیاصغر شاهزیدی و اجرای سالار عقیلی برگزار شد
به یاد مردی که حرفزدنش چون سهگاه بود
موسیقی ما - مراسم یادبود اولین سالگرد درگذشت استاد «نادر گلچین» -خوانندهی موسیقی ایرانی- روز گذشته در حالی برگزار شد که تعدادِ زیادی از اهالی موسیقی برای بزرگداشتِ خوانندهای گرد هم آمده بود که اگرچه سالها قبل از خاموشی ابدیاش، دیگر نمیخواند؛ اما آثار به جایمانده از او با آن پختگی صدا، نامش را برای همیشه به عنوان یکی از برجستهترین خوانندگان موسیقی ملی ایران مطرح کرده و یادگارهای بزرگی چون «یوسف گم گشته»، «مرغ سحر»، «ناوک مژگان»، «قصه شهر عشق»، «من دیگه بچه نمیشم» و آلبومهای «گریز»، «نفس باد صبا»، «زلف بنفشه» را از خود به جای گذاشته است.
روز گذشته بسیاری در این مراسم حضور داشتند از کامبیز روشنروان و عباس خوشدل تا سالار عقیلی، حریر شریعتزاده و افیلیا پرتو و همچنین، معصومه مهرعلی، فاضل جمشیدی، پوران وفادار، سیما مافیها، علی اصغر شاه زیدی، میلاد کیائی، خانواده منصور نریمان، شهرام صارمی، بیژن بیژنی، هاشم احمدوند، ابولفضل صادقینژاد، علی رستمیان، یدالله کابلی خوانساری، سیدعباس سجادی، داوود حیدری، مهران مهرنیا، مرتضی گودرزی و بسیاری دیگر از اهالی موسیقی و هنر و رسانه.
«فاضل جمشیدی» -خوانندهی موسیقی ایرانی- که اجرای این مراسم را به عهده داشت، در ابتدای برنامه ضمن قدردانی از حضور علاقه مندان در این برنامه، «نادر گلچین» را از نوادر موسیقی در حال حاضر دانست.
اما «عباس خوشدل» -آهنگساز و رهبر ارکستر پیشکسوت موسیقی- نیز دربارهی این آوازخوان گفت: «در آواز ایرانی میتوان از سه شخصیت یعنی بنان، اکبر گلپایگانی و نادر گلچین نام برد که صدایشان رنگ خاصی دارد و نسبت به دیگر خوانندگان شاخص هستند؛ در این میان صدای نادر گلچین پدیدهای خاص است و نمیتوان مشابهی برای آن پیدا کرد. من ردیف های موسیقی آوازی قدما را ضبط کردم و معتقدم بعضی اساتید به جایی می رسند که صدایشان مانند این سه، مشابه ندارد. موسیقی باید طوری باشد که احساس بر تکنیک حاکم باشد و اگر نه شنیدنی نخواهد بود و «گلچین» به این مهم دست پیدا کرده بود. هنرمندان به شرایطی می رسند که پدیده های الهی بر وجودشان می نشیند، کارهایی می کنند که از طریق استاد آموختنی نیست و نمونهاش می شود نادر گلچین. گلچین وقتی حرف می زند انگار سه گاه برایتان می خواند، با احترام به همه اساتید آواز ایران که دستشان را می بوسم، نادر گلچین کس دیگری است.»
او ادامه داد: «برخی می گویند چرا گلچین با همه نبوغش کارهای کوچه باغی و نازل هم خوانده، دلیلش این است که نادر کارمند وزارت فرهنگ و هنر بود و باید برای پادگانها هم برنامه اجرا می کرد از این روی که نظامیها با سطح کارهای فاخر گلها آشنا نبودند ما ناگزیر بودیم کارهای شاد و ساده برایشان اجرا کنیم که از سختگیریهای سازبندی و موسیقایی مصون بود. ما آهنگسازها بعد از انقلاب چیزی عرضه نکردیم که توانسته باشیم خالقی، معروفی و خرم را تکرار کنیم برای همین هیچکدام از ترانه ها و آوازهای کنونی را نمیشود حفظ کرد.»
به گفتهی «خوشدل»، یک آهنگ و قطعه زمانی ماندگار می شود که آهنگساز، خواننده و شاعرش با هم زندگی و کار کنند برخلاف کارهای امروز که کارها در شورای موسیقی و شعر به تفکیک تصویب می شود و هیچ سنخیتی بین شعر، موسیقی و رِنگ صدای خواننده و وسعت صدایش وجود ندارد ولی ما «نوای کاروان» را با گلچین در 1345 اینچنین ساختیم. وظیفه ما اهنگسازان این است نوایی بسازیم که خانم خانه، کارگر خانه و آقای خانه ملودی آن را با خود زمزمه کنند.»
«کامبیز روشنروان» - آهنگساز و نوازندهی پیشکسوت موسیقی- نیز سخنران بعدی مراسم بود که در تجلیل از مقام هنری زنده یاد گلچین بیان کرد: «گلچین هیچ گاه استاد آواز نداشته، فقط صدای اساتید را میشنیده و تکنیکهای آنها را به کار میبرد؛ اما به چه دلیل این تبحر و استادی را داشت؟ شاید کمتر کسی بداند که استاد گلچین پیش از آنچه که خواننده باشد هنرمند تئاتر بود و همین امر به او کمک کرد تا کلمات را صحیح ادا کند وحس کلمات را درست منتقل کند به گونهای که بر دل و جان مخاطب مینشست. او حافظهای قوی داشت که این لازمه یک هنرمند است. گلچین ژن و شَم موسیقی داشت و همواره تلاش و ممارست میکرد و این رمز ماندگاری او بود. امیدوارم روزی تمام خاطرات هنرمندان به کتابی تبدیل شود تا آیندگان بدانند و زندگی و منش و روش بزرگان عرصه هنر برای آیندگان همچون گنجینهای حفظ شود.»
او ادامه داد: «امروز در جامعهی ما عدهای شب میخوابند، صبح بیدار شده و خواننده میشوند؛ اینها خواننده نرمافزاری هستند یعنی به زور نرم افزار صدایشان اصلاح می شود؛ گلچین اما به تمام هنرها آگاه بود و آنها را میدانست، هنرها با هم مرتبط هستند، برای همین عباس کیارستمی از بسیاری خواننده های امروز ما موسیقی گوش می داد و موسیقی را میشناخت. هنرمندان هر رشته میتوانند تحت تاثیر هنر و رشته دیگر قرار گیرند و اگر چنین شد هنرش دوچندان می شود، یک عده از اثر تاریخی، عدهای از نقاشی، یک عده از خوشنویسی و عکاسی و تئاتر، الهام میگیرند.»
او همچنین به «مرغ سحر» اشاره کرد و گفت: «مرغ سحر با تحریرهای ریز صدای گلچین بهترین کار او بود و امیدوارم خاطرات هنرمندان در قید حیات برای نسل های بعد به کتاب تبدیل شود چون نسل های بعد، چیزی از گذشتگان در اختیار نداشته و به آنها دسترسی ندارند. وقتی امانوئل ملک اصلانیان، استاد همه استادان امروز پیانوی ایران درگذشت، شاید پنج هنرمند در مراسم تشییعش حضور نداشت و غربت اینها تا حدی است که متولیان دولت به هیچ عنوان به فکرشان نیستند.»
«معصومه مهرعلی» -آوازخوان- نیز عشق گلچین به موسیقی را با تمام وجود او دانست: «گلچین از نوادر موسیقی بود. من از استاد بسیار آموختم و بر این اعتقادم که تقلید از او عملی نیست. برای من ایشان از دنیا نرفتهاند، او زنده است و ما همه دوستش داریم و امیدوارم با حضرت داوود محشور باشند.»
«سالار عقیلی» -خواننده نامی کشورمان- نیز که در این برنامه قطعاتی را با همراهی نی فردین لاهورپور اجرا کرد، درباره گلچین گفت: «تاثیری که هنرمند در مردم و مملکتش می گذارد اهمیت دارد. اینکه برای مثال خواننده برای پرهیز صدایی چه میخورد یا نمیخورد مهم نیست، مهم اثرگذاری صدای اوست و نادرگلچین صدای اثرگذاری داشت.»
در این برنامه همچنین «علیاصغر شاهزیدی» بداههای به یاد گلچین خواند و دربارهی او گفت: «افتادگی و صفات اخلاقی گلچین خاص و خالی از بغض و حسد بود.»
«سهیل محمودی» شاعر و ترانه سرا هم در این مراسم با ذکر خاطراتی از مرحوم نادر گلچین گفت: «اوایل دهه هشتاد با استاد گلچین آشنا شدم. اولین نکتهای که در برخورد با استاد میدیدیم و حتی همین اواخر هم وجود داشت این بود که گلچین با خود و با جهان به صلح رسیده بود، هیچ کینه، بخل و تندی نمیورزید. این به دلیل دمخور و مانوس بودن او با ادبیات و شعر بود. وی تربیت شده شعر بود. او شعر را درست میخواند. با همه عالم به رحمت برخورد میکرد. این رحمت نیاز جامعه امروز است، جامعه امروز به تحمل یکدیگر و امنیت رفتاری من و شما نیاز دارد.»
سالار عقیلی خواننده موسیقی ایرانی هم قبل از اجرای ویژهای که در این مراسم داشت، خطاب به حاضران گفت: «من متاسفانه آخرین نسلی هستم که استاد را از نزدیک دیدم، متاسفم که نتوانستم بیشتر در خدمت ایشان باشم، اما برای من مایه مباهات است که در مراسم یادبود این هنرمند میخوانم. استاد نادر گلچین یکی از تاثیرگذارترین افراد عرصه موسیقی بود.»
در پایان مراسم نازنین دلدار گلچین، فرزند استاد نادر گلچین پیام تشکر خانواده این هنرمند را قرائت کرد و در نهایت از اعضای خانواده زندهیاد گلچین دعوت شد تا ضمن حضور در جایگاه یاد و خاطره این هنرمند فقید گرامی داشته شود.
روز گذشته بسیاری در این مراسم حضور داشتند از کامبیز روشنروان و عباس خوشدل تا سالار عقیلی، حریر شریعتزاده و افیلیا پرتو و همچنین، معصومه مهرعلی، فاضل جمشیدی، پوران وفادار، سیما مافیها، علی اصغر شاه زیدی، میلاد کیائی، خانواده منصور نریمان، شهرام صارمی، بیژن بیژنی، هاشم احمدوند، ابولفضل صادقینژاد، علی رستمیان، یدالله کابلی خوانساری، سیدعباس سجادی، داوود حیدری، مهران مهرنیا، مرتضی گودرزی و بسیاری دیگر از اهالی موسیقی و هنر و رسانه.
«فاضل جمشیدی» -خوانندهی موسیقی ایرانی- که اجرای این مراسم را به عهده داشت، در ابتدای برنامه ضمن قدردانی از حضور علاقه مندان در این برنامه، «نادر گلچین» را از نوادر موسیقی در حال حاضر دانست.
اما «عباس خوشدل» -آهنگساز و رهبر ارکستر پیشکسوت موسیقی- نیز دربارهی این آوازخوان گفت: «در آواز ایرانی میتوان از سه شخصیت یعنی بنان، اکبر گلپایگانی و نادر گلچین نام برد که صدایشان رنگ خاصی دارد و نسبت به دیگر خوانندگان شاخص هستند؛ در این میان صدای نادر گلچین پدیدهای خاص است و نمیتوان مشابهی برای آن پیدا کرد. من ردیف های موسیقی آوازی قدما را ضبط کردم و معتقدم بعضی اساتید به جایی می رسند که صدایشان مانند این سه، مشابه ندارد. موسیقی باید طوری باشد که احساس بر تکنیک حاکم باشد و اگر نه شنیدنی نخواهد بود و «گلچین» به این مهم دست پیدا کرده بود. هنرمندان به شرایطی می رسند که پدیده های الهی بر وجودشان می نشیند، کارهایی می کنند که از طریق استاد آموختنی نیست و نمونهاش می شود نادر گلچین. گلچین وقتی حرف می زند انگار سه گاه برایتان می خواند، با احترام به همه اساتید آواز ایران که دستشان را می بوسم، نادر گلچین کس دیگری است.»
او ادامه داد: «برخی می گویند چرا گلچین با همه نبوغش کارهای کوچه باغی و نازل هم خوانده، دلیلش این است که نادر کارمند وزارت فرهنگ و هنر بود و باید برای پادگانها هم برنامه اجرا می کرد از این روی که نظامیها با سطح کارهای فاخر گلها آشنا نبودند ما ناگزیر بودیم کارهای شاد و ساده برایشان اجرا کنیم که از سختگیریهای سازبندی و موسیقایی مصون بود. ما آهنگسازها بعد از انقلاب چیزی عرضه نکردیم که توانسته باشیم خالقی، معروفی و خرم را تکرار کنیم برای همین هیچکدام از ترانه ها و آوازهای کنونی را نمیشود حفظ کرد.»
به گفتهی «خوشدل»، یک آهنگ و قطعه زمانی ماندگار می شود که آهنگساز، خواننده و شاعرش با هم زندگی و کار کنند برخلاف کارهای امروز که کارها در شورای موسیقی و شعر به تفکیک تصویب می شود و هیچ سنخیتی بین شعر، موسیقی و رِنگ صدای خواننده و وسعت صدایش وجود ندارد ولی ما «نوای کاروان» را با گلچین در 1345 اینچنین ساختیم. وظیفه ما اهنگسازان این است نوایی بسازیم که خانم خانه، کارگر خانه و آقای خانه ملودی آن را با خود زمزمه کنند.»
«کامبیز روشنروان» - آهنگساز و نوازندهی پیشکسوت موسیقی- نیز سخنران بعدی مراسم بود که در تجلیل از مقام هنری زنده یاد گلچین بیان کرد: «گلچین هیچ گاه استاد آواز نداشته، فقط صدای اساتید را میشنیده و تکنیکهای آنها را به کار میبرد؛ اما به چه دلیل این تبحر و استادی را داشت؟ شاید کمتر کسی بداند که استاد گلچین پیش از آنچه که خواننده باشد هنرمند تئاتر بود و همین امر به او کمک کرد تا کلمات را صحیح ادا کند وحس کلمات را درست منتقل کند به گونهای که بر دل و جان مخاطب مینشست. او حافظهای قوی داشت که این لازمه یک هنرمند است. گلچین ژن و شَم موسیقی داشت و همواره تلاش و ممارست میکرد و این رمز ماندگاری او بود. امیدوارم روزی تمام خاطرات هنرمندان به کتابی تبدیل شود تا آیندگان بدانند و زندگی و منش و روش بزرگان عرصه هنر برای آیندگان همچون گنجینهای حفظ شود.»
او ادامه داد: «امروز در جامعهی ما عدهای شب میخوابند، صبح بیدار شده و خواننده میشوند؛ اینها خواننده نرمافزاری هستند یعنی به زور نرم افزار صدایشان اصلاح می شود؛ گلچین اما به تمام هنرها آگاه بود و آنها را میدانست، هنرها با هم مرتبط هستند، برای همین عباس کیارستمی از بسیاری خواننده های امروز ما موسیقی گوش می داد و موسیقی را میشناخت. هنرمندان هر رشته میتوانند تحت تاثیر هنر و رشته دیگر قرار گیرند و اگر چنین شد هنرش دوچندان می شود، یک عده از اثر تاریخی، عدهای از نقاشی، یک عده از خوشنویسی و عکاسی و تئاتر، الهام میگیرند.»
او همچنین به «مرغ سحر» اشاره کرد و گفت: «مرغ سحر با تحریرهای ریز صدای گلچین بهترین کار او بود و امیدوارم خاطرات هنرمندان در قید حیات برای نسل های بعد به کتاب تبدیل شود چون نسل های بعد، چیزی از گذشتگان در اختیار نداشته و به آنها دسترسی ندارند. وقتی امانوئل ملک اصلانیان، استاد همه استادان امروز پیانوی ایران درگذشت، شاید پنج هنرمند در مراسم تشییعش حضور نداشت و غربت اینها تا حدی است که متولیان دولت به هیچ عنوان به فکرشان نیستند.»
«معصومه مهرعلی» -آوازخوان- نیز عشق گلچین به موسیقی را با تمام وجود او دانست: «گلچین از نوادر موسیقی بود. من از استاد بسیار آموختم و بر این اعتقادم که تقلید از او عملی نیست. برای من ایشان از دنیا نرفتهاند، او زنده است و ما همه دوستش داریم و امیدوارم با حضرت داوود محشور باشند.»
«سالار عقیلی» -خواننده نامی کشورمان- نیز که در این برنامه قطعاتی را با همراهی نی فردین لاهورپور اجرا کرد، درباره گلچین گفت: «تاثیری که هنرمند در مردم و مملکتش می گذارد اهمیت دارد. اینکه برای مثال خواننده برای پرهیز صدایی چه میخورد یا نمیخورد مهم نیست، مهم اثرگذاری صدای اوست و نادرگلچین صدای اثرگذاری داشت.»
در این برنامه همچنین «علیاصغر شاهزیدی» بداههای به یاد گلچین خواند و دربارهی او گفت: «افتادگی و صفات اخلاقی گلچین خاص و خالی از بغض و حسد بود.»
«سهیل محمودی» شاعر و ترانه سرا هم در این مراسم با ذکر خاطراتی از مرحوم نادر گلچین گفت: «اوایل دهه هشتاد با استاد گلچین آشنا شدم. اولین نکتهای که در برخورد با استاد میدیدیم و حتی همین اواخر هم وجود داشت این بود که گلچین با خود و با جهان به صلح رسیده بود، هیچ کینه، بخل و تندی نمیورزید. این به دلیل دمخور و مانوس بودن او با ادبیات و شعر بود. وی تربیت شده شعر بود. او شعر را درست میخواند. با همه عالم به رحمت برخورد میکرد. این رحمت نیاز جامعه امروز است، جامعه امروز به تحمل یکدیگر و امنیت رفتاری من و شما نیاز دارد.»
سالار عقیلی خواننده موسیقی ایرانی هم قبل از اجرای ویژهای که در این مراسم داشت، خطاب به حاضران گفت: «من متاسفانه آخرین نسلی هستم که استاد را از نزدیک دیدم، متاسفم که نتوانستم بیشتر در خدمت ایشان باشم، اما برای من مایه مباهات است که در مراسم یادبود این هنرمند میخوانم. استاد نادر گلچین یکی از تاثیرگذارترین افراد عرصه موسیقی بود.»
در پایان مراسم نازنین دلدار گلچین، فرزند استاد نادر گلچین پیام تشکر خانواده این هنرمند را قرائت کرد و در نهایت از اعضای خانواده زندهیاد گلچین دعوت شد تا ضمن حضور در جایگاه یاد و خاطره این هنرمند فقید گرامی داشته شود.
تاریخ انتشار : شنبه 14 مهر 1397 - 13:04
افزودن یک دیدگاه جدید